آینده‌نگری فرصتی برای رشد یا تهدیدی برای بقا؟!
هر ساله از اواسط آذرماه در ایران موج گسترده‌ای از پیش‌بینی‌ها و نظرسنجی‌ها در حوزه‌های مختلف و همزمان با ارائه لایحه بودجه کل کشور به مجلس صورت می‌گیرد و شامل حوزه‌های فناوری اطلاعات، اقتصادی و مالی، فرهنگی و هنری، اجتماعی و سیاسی و… می‌شود. در این فصل، صاحب‌نظران و آینده پژوهان در نهادهای تخصصی تلاش دارند تا برداشت خود را از جهت‌گیری مولفه‌های کلان در هر حوزه منتشر کنند.
برای بیشتر افراد، دیدن کدو حلوایی نشانه‌ای از شروع فصل پاییز است، اما برای متخصصان روابط عمومی این میوه نشانه آغاز فصل دیگری، یعنی فصل پیش‌بینی‌هاست. در این فصل، بسیاری از شرکت‌ها و برندها از رهبران فکری خود برای اظهارنظر یا پیش‌بینی روندها در حوزه‌های مختلف بهره می‌برند.
ممکن است این پیش‌بینی‌ها خسته‌کننده یا تکراری به نظر برسند، اما برای متخصصان روابط‌عمومی داشتن گفت و گو با صاحب‌نظران و رهبران فکری یک فرصت است تا استراتژی‌های خود را به‌روز کنند و با تغییرات جدید همگام شوند. همچنین، تدوین یک کمپین پیش‌بینی توسط متخصصان روابط‌عمومی می‌تواند با جلب توجه رسانه‌ها به افزایش آگاهی عمومی درباره یک موضوع خاص و افزایش اعتبار و اعتماد به برند کمک کند.
لازم به یادآوری است که پیش‌بینی‌ها از جنس پیشگویی نیستند و صاحب‌نظران در بسیاری از شرکت‌ها، برندها و نهادهای تخصصی ادعای دانستن آینده را ندارند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا پیش‌بینی‌های خود را بهبود ببخشند و اشتباهات را اصلاح کنند. این نوع پیش‌بینی‌ها بسیار مورد توجه سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران قرار می‌گیرد و از آن‌ها در تدوین سیاست‌های کلان استفاده می‌شود، که به تصمیم‌سازان اجازه می‌دهد نگاهی روبه جلو داشته باشند.
برنامه‌ریزی کمپین‌های پیش‌بینی سالانه از آذرماه آغاز شود
بهترین زمان برای برنامه‌ریزی کمپین‌های پیش‌بینی سالانه از اواسط آذرماه است. داده‌های سال‌های گذشته نشان می‌دهند که پیش‌بینی‌های صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف مانند فناوری اطلاعات، اقتصادی و مالی، فرهنگی و هنری، اجتماعی و سیاسی و غیره همزمان با ارائه لایحه بودجه کل کشور به دولت برای تصویب منتشر می‌شوند.
کارگزاران روابط عمومی می‌توانند از رسانه‌های مختلفی از جمله خبرنامه‌ها، وبلاگ‌ها، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جمعی برای انتشار این پیش‌بینی‌ها استفاده کنند. این پیش‌بینی‌ها می‌توانند به عنوان راهنمایی برای دیگران در آن حوزه عمل کرده و استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های جدیدی را برای سال آینده تدوین کنند.
برنامه‌ریزی دقیق و به‌موقع در این زمینه می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی، جلب توجه رسانه‌ها و افزایش اعتبار برندها و شرکت‌ها کمک کند. این کمپین‌ها فرصتی مناسب برای متخصصان روابط عمومی است تا استراتژی‌های خود را به‌روز کنند و با تحولات جدید هماهنگ شوند.
در حال تهیه پیش‌بینی‌ها هستید، اما نمی‌دانید از چه کسی؟
یکی از چالش‌های اساسی متخصصان روابط‌عمومی در کمپین‌های پیش‌بینی، انتخاب صاحب‌نظر یا آینده‌پژوه مناسب است. کارگزاران روابط عمومی باید از ابزارها و روش‌های مختلفی استفاده کنند تا اهداف کمپین خود را محقق کنند. وقتی از ابزارهای روابط عمومی صحبت می‌شود، منظور روش‌ها و تکنیک‌هایی است که می‌توانند ارتباطات شفاهی با رهبران فکری، صاحب‌نظران و نهادهای تخصصی را برای بحث درباره دیدگاه‌های آن‌ها برای سال آینده فراهم کنند. از تکنیک‌های مناسب می‌توان به جلسات، مکالمات تلفنی، میزگردها و تنظیم خروجی به صورت مصاحبه، یادداشت، گزارش و نقل قول اشاره کرد. تردیدی نیست که در برخی از حوزه‌ها، صاحب‌نظران و رهبران فکری بیش از دیگر حوزه‌ها، پیش‌بینی‌های فصلی یا سالانه ارائه می‌کنند و این کاملاً طبیعی است.
در کمپین‌های پیش‌بینی، متخصصان روابط عمومی به پیش‌بینی‌های جسورانه نیاز دارند تا بتوانند پوشش خبری مورد نظر خود را به دست آورند. بنابراین، اگر هر کدام از مدیران محافظه‌کار در سازمان یا برند، تمایل یا علاقه‌ای به اظهارنظر یا پیش‌بینی نداشته باشند، نیازی به صرف وقت برای متقاعد کردن آنان نیست.
خوب است در صورت نیاز به انتشار چندین اظهارنظر، انتخاب رهبران فکری از احزاب و جناح‌های مختلف باشد. به یاد داشته باشید که اظهار نظر دو یا سه کارشناس متمرکز در حوزه مورد نظر کافی است و حضور و اظهارنظر افراد بی‌شمار در کمپین ضرورتی ندارد.به عنوان مثال، اگر خلاء رگولاتوری در حوزه کیف پول‌های الکترونیک، موضوع داغی در حوزه فعالیت برند یا سازمان شما است، مدیر کیف پول می‌تواند شخص مناسبی به جای مدیرعامل یا هیئت مدیره برای ارائه پیش‌بینی یا اظهارنظر کارشناسی شده در خصوص روند مطلوب و ایده‌آل آتی آن حوزه در اکوسیستم فین‌تک ایران باشد.
نقش متخصصان روابط عمومی در کمپین‌های پیش‌بینی؛ از انتخاب صاحب نظران تا تحلیل دیدگاه‌ها
در کمپین‌های پیش‌بینی، متخصصان روابط عمومی نقش کلیدی در جمع‌آوری نظرات و بازبینی بینش‌های تاثیرگذار و معتبر رهبران فکری ایفا می‌کنند. این بینش‌ها باید به شکلی جذاب و قابل فهم ارائه شوند تا توجه مخاطبان را جلب کنند. بدون شک، یک متخصص روابط عمومی باید دانش و قضاوت کافی برای بازبینی پیش‌بینی‌ها و بررسی فاکتورهای ریسک داشته باشد. در این مرحله، اطلاعات و داده‌های مرتبط با موضوع پیش‌بینی شده، جمع‌آوری می‌شوند. بررسی بیانیه‌ها و پیش‌بینی‌های سال گذشته در آن حوزه خاص، کمک می‌کند تا ارزیابی شود که آیا پیش‌بینی‌ها به وقوع پیوسته‌اند یا خیر؟ استفاده از گزارش‌های تحلیل‌گران و نظرات رقبا برای بررسی دیدگاه‌های مختلف و همچنین استفاده از گزارش‌ها و نظرسنجی‌های مردمی، بینش‌های عملیاتی ارزشمندی را ارائه می‌دهد. این منابع اطلاعاتی به متخصصان روابط عمومی این امکان را می‌دهند تا دیدگاه‌های واقعی مردم را درک کنند و بازبینی دقیقی از پیش‌بینی‌های آینده انجام دهند.
از هوش مصنوعی نیز می‌توان برای تشخیص نظرات تکراری استفاده کرد. به عنوان مثال، یک دانش‌آموز دبیرستانی می‌تواند در ChatGPT عبارت «چه پیش‌بینی‌هایی برای فضای فناوری نانو در سال ۱۴۰۴ وجود دارد؟» را تایپ کند. اگرچه استفاده از هوش مصنوعی برای شروع مشکلی ندارد، اما اگر صاحب‌نظران همان پیش‌بینی‌هایی را که هوش مصنوعی انجام می‌دهد ارائه کنند، نباید انتظار بازتاب رسانه‌ای زیادی داشته باشید.
در طی اجرای کمپین، شما به عنوان متخصص ارتباطات و رسانه در برند یا سازمان خود می‌دانید که چه محتوایی می‌تواند مورد توجه مخاطبان قرار گیرد. بنابراین، به پاسخ‌های کلی و پیش‌بینی‌های عمومی بسنده نکنید و به صاحب‌نظران مشاوره دهید تا از ارائه پیش‌بینی‌های جسورانه هراس نداشته باشند. خطا یا تجدیدنظر در پیش‌بینی‌ها امری طبیعی است و نباید باعث شرمندگی شود. مهم‌تر از همه، اطمینان حاصل کنید که پیش‌بینی‌ها تصویری خاص از آینده را ترسیم کنند، نه یک بیانیه یا بحث کلی در مورد روند کنونی.
اظهار نظرات و پیش‌بینی‌ها تکمیل شد، گام آخر چیست؟
قبل از اینکه تمام محتواها را در کانال‌های متعلق به شرکت یا برند خود منتشر کنید، تعدادی از محتواها را به طور خاص برای رسانه‌ها نگه دارید. اهمیت انحصاری بودن محتواهای پیش‌بینی بسیار زیاد است. اگر هدف متخصصان روابط عمومی از کمپین‌های پیش‌بینی پوشش رسانه‌ای گسترده است، نباید در ابتدا محتوای یادداشت، نقل‌قول یا گزارش را به صورت کلمه به کلمه در سایت خود منتشر کنند.
پوشش رسانه‌ای می‌تواند به اشکال مختلفی انجام شود؛ برخی از رسانه‌ها مجموعه‌ای از نقل‌قول‌های صاحب‌نظران یا آینده‌پژوهان آن حوزه را منتشر می‌کنند. برخی دیگر از رسانه‌ها به‌صورت پرسش و پاسخ، اقدام به انتشار پیش‌بینی‌ها از ترندها یا چالش‌های مختص به آن حوزه می‌کنند. برخی از رسانه‌های تخصصی پیش‌بینی‌ها را به‌صورت مقاله منتشر می‌کنند. پیش‌بینی‌ها همچنین می‌توانند به شکل محتوای مشارکتی منتشر شوند، زمانی که صاحب‌نظران برند یا سازمان با کمک سایر آینده‌پژوهان یا رهبران فکری آن حوزه در یک مقاله مشترک به همکاری با هم می‌پردازند.
چند نکته که در ارتباط با رسانه‌ها باید مد نظر قرار دهید:
به پوشش رسانه‌ای یا نقل‌قول‌های برند یا سازمان خود یا رقبا در سال گذشته نگاه کنید و با آن رسانه‌ها در ارتباط باشید تا ببینید آیا تمایل به همکاری یا به‌روزرسانی مقاله یا موضوع مورد نظرتان را دارند یا خیر؟ در هر سال ممکن است صاحب‌نظران در پیش‌بینی‌های گذشته خود تجدید نظر کنند که یک رویه معمول است و مثبت ارزیابی می‌شود؛ زیرا نشان می‌دهد این پیش‌بینی‌ها از پویایی برخوردارند و با دریافت اطلاعات جدید به‌روزرسانی می‌شوند.
در فصل پیش‌بینی‌ها، ایمیل‌های موجود در صندوق ورودی رسانه‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به همین دلیل، بسیاری از آن‌ها ممکن است ابتکار عملی در جهت‌دهی به موضوع یا مواردی که باید در محتوا عنوان شوند را برای ارسال نقل‌قول‌ها در نظر گرفته باشند که با نحوه ارائه محتوای شما متفاوت باشد. همچنین گاهی اوقات از شما می‌خواهند که از طریق یک فرم یا ایمیل، محتوای خود را ارسال کنید. پس قبل از ارائه محتوا درباره ساختار محتوا و انتشار آن، با رسانه‌های مورد نظر گفت و گو کنید.
یک نقل‌قول اصلی را برای دو خبرنگار یا دو رسانه متفاوت ارسال نکنید. ارسال موضوعات مشابه مشکلی ندارد، به شرطی که نقل‌قول دقیقاً در دو رسانه یکسان نباشد.
بدون شک، با توجه به چالش‌های جدی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین فشار تحریم‌ها در دهه اخیر که دولت با آن‌ها مواجه شده است، بیش از هر زمان دیگری نیاز به بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های کشور در تصمیم‌گیری‌ها احساس می‌شود. پیش‌بینی‌های صاحب‌نظران و رهبران فکری به تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان اجازه می‌دهد که نگاه رو به جلو داشته باشند. برای این منظور، ایجاد یک فضای سالم و مشارکتی برای کارشناسان هر حوزه ضروری است. همچنین نباید اجازه داد که با بازنمایی‌های غیر حرفه‌ای برخی رسانه‌ها این تصور در اذهان ایجاد شود که دولت با اظهارنظرات یا پیش‌بینی‌های تخصصی مشکل دارد.
انتهای پیام/ سمیرا یاری، متخصص روابط عمومی و کمپین سازی/ به نقل از ارتباط امروز