تحول در بررسی صحنه جرم با استفاده از فناوریهای ژنتیکی و هوشمند
به گزارش خبرنگار انتظامی مهر سردار محمد قنبری رئیس پلیس آگاهی فراجا در گفتوگوی تلویزیونی گفت: پلیس آگاهی وظیفه کشف جرم را بر عهده دارد و ما امیدواریم که هیچ جرمی به وقوع نپیوندد. با این حال، جامعهای عاری از جرم وجود ندارد و در طول تاریخ نیز همیشه جرم رخ داده است و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. بنابراین، اگر جرمی اتفاق بیفتد، مأموریت ما در پلیس آگاهی کشف آن است و این وظیفه را یک افتخار میدانیم.
رئیس پلیس آگاهی فراجا افزود: این اقدام باعث بازگشت امنیت به جامعه و افزایش احساس امنیت برای مردم و در عین حال افزایش احساس ناامنی برای مجرمین خواهد شد.
سردار قنبری با اشاره به فرآیندهای پلیس آگاهی گفت: پس از وقوع جرم و ارجاع پرونده به پلیس آگاهی، عملیات پیجویی آغاز میشود. این عملیات دارای فرایندی خاص و منحصر به فرد است که با شروع تحقیقات از صحنه جرم آغاز میشود.
سردار قنبری تصریح کرد: در این مرحله، شواهد و مدارک لازم برای شناسایی مجرم جمعآوری میشود.
وی افزود: کارآگاهان ما بر اساس نظریه علمی، ضمن حفظ صحنه جرم، دلایل و مدارک فنی و اطلاعاتی را به دست میآورند و در نهایت مجرم را شناسایی میکنند.
سردار قنبری همچنین افزود: ما اعتقاد داریم که بین مجرم و صحنه جرم تبادل شواهد و اطلاعاتی صورت میگیرد که از آنها به عنوان ادله مادی و فنی استفاده میشود. کارآگاهان با حضور در صحنه جرم، این شواهد را جمعآوری کرده و تحقیقات خود را بر این اساس انجام میدهند تا مجرم را شناسایی و دستگیر کنند.
رئیس پلیس آگاهی فراجا گفت: بحث بررسی صحنه جرم در طول تاریخ یک سیر تکاملی را طی کرده است و با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، به ویژه امکانات هوشمندی که برای کشف دلایل صحنه جرم فراهم شده، تغییرات چشمگیری داشته است. ما نیز در این زمینه اقدامات گستردهای انجام دادهایم و برنامههای ویژهای در دست اقدام داریم. یکی از این اقدامات، همکاری ما با شرکتهای دانشبنیان است که هدف آن حرکت به سمت بررسی دیجیتالی صحنههای جرم است. به این معنا که با استفاده از فناوری هوشمند، آثار و علائم موجود در صحنه جرم را بهصورت دیجیتالی بررسی میکنیم.
وی افزود: ما این پروژه را بهصورت نمونه در استان تهران آغاز کردهایم. همکاران ما که در صحنه جرم حضور پیدا میکنند، با استفاده از دوربینهای مخصوص، آثار موجود را ثبت میکنند. سپس این اطلاعات بهصورت هوشمند به مرکز داده منتقل شده و مورد پردازش و تحلیل قرار میگیرد. اطلاعات لازم بلافاصله در اختیار تیمهای تحقیقاتی قرار میگیرد. یکی از مزایای این سیستم، به اشتراکگذاری اطلاعات صحنههای جرم با کارآگاهان سراسر کشور است. اگر صحنه مشابهی در کشور وجود داشته باشد، میتوانیم به سرعت آنها را با یکدیگر تطابق داده و به مجرم دسترسی پیدا کنیم. همچنین اگر مجرم اقدام مشابهی در جای دیگری انجام داده باشد، این اطلاعات در اختیار ما قرار میگیرد.
رئیس پلیس اگاهی بیان کرد: اقدام عملی دیگری که در یکی از استانها بهصورت آزمایشی آغاز کردهایم و قصد تعمیم آن به کل کشور را داریم، استفاده تجهیزاتی برای تجزیه و تحلیل آثار جرم است. اگر قبلاً نمونههای جرم را از صحنه جمعآوری کرده و به آزمایشگاه میبردیم، اکنون با استفاده از تجهیزات جدید، میتوانیم در همان صحنه جرم، نوع نمونهها را تجزیه و تحلیل کنیم. این تجهیزات به ما کمک میکنند تا بفهمیم که نمونهها چه نوعی هستند؛ از جمله الیاف، مواد فیزیکی یا شیمیایی، که میتوانیم از آنها برای تحقیقات بیشتر استفاده کنیم.
سردار قنبری گفت: ما بهطور علمی به این دسترسی پیدا کردهایم و انشاءالله در حال توسعه این سیستم هستیم تا بتوانیم فاصله بین وقوع جرم و کشف آن را کاهش دهیم. این امر بسیار مهم و تأثیرگذار خواهد بود.
وی ادامه داد: ما بهطور مستمر امکانات خود را بهروز میکنیم و در استانها از این تجهیزات استفاده میکنیم. همکاران ما در مراکز تشخیص و شناسایی در کشور به قابلیتهایی رسیدهاند که برخی از این تجهیزات را خودشان تولید میکنند. ما با دانشگاهها نیز همکاریهای نزدیکی داریم و با نخبگان دانشگاهی که در حوزه دانشبنیان فعالیت میکنند، در حال توسعه این پروژه به سراسر کشور هستیم.
سردار قنبری گفت: هدف ما این است که از جدیدترین فناوریها در این حوزه بهرهبرداری کنیم. برخی از این تجهیزات به دلیل محدودیتهایی که داریم، قابل ارائه نیستند، اما مهم این است که با این تجهیزات به جایی رسیدهایم که کاربر ما در صحنه جرم، با برداشت صحیح، میتواند بهسرعت هویت مجرم را شناسایی کند.
۸۰ درصد جرائم کشور مربوط به سرقت است
سردار قنبری گفت: حدود ۸۰ درصد از جرائم کشور مربوط به سرقت است، در حالی که ۱۰ درصد به کلاهبرداری و جعل اختصاص دارد.
وی ادامه داد: حدود یک دهم درصد جرائم ما به جرائم جنایی و کمتر از یک دهم درصد به جرائم مسلحانه تعلق دارد. هرچند که در بین مردم، آمار جرائم مسلحانه بیشتر به چشم میآید و احساس ناامنی را در جامعه افزایش میدهد، اما تحلیل ما از جرائم نشان میدهد که سرقتها غالبترین نوع جرم در کشور هستند.
وی افزود: ما سرقتها را به دو بخش تقسیم میکنیم: سرقتهای خرد که ارزش مالی پایینی دارند و سرقتهای عمده. تقریباً ۵۵ درصد از سرقتها، سرقتهای خرد هستند و ۳۸ درصد از آنها سرقتهای عمده به حساب میآیند. بقیه نیز به حوزه جنایی و سایر موضوعات مرتبط میشوند.
رئیس پلیس آگاهی فراجا تأکید کرد: کارآگاهان ما در این زمینه فعالیتهای مهمی انجام میدهند و این موضوع قابل توجه است. اگرچه کمتر به آن پرداخته میشود، اما نقش کارآگاهان در کشف و پیگیری این جرائم بسیار حائز اهمیت است.
سردار قنبری گفت: با توجه به اقدامات علمی و برداشت دلایل مادی و دیجیتالی از صحنه جرم، همکاران و کارآگاهان ما با تخصصی که در بررسی صحنه جرم دارند و استفاده از تجهیزات جدید و هوشمندسازی که به چرخه کار پلیس آگاهی وارد شده، به این قابلیت رسیدهاند که بیش از ۹۵ درصد از جرائم جنایی کشور را در فاصله کمتر از یک ماه کشف کنند.
رییس پلیس اگاهی فراجا تأکید کرد: در حال حاضر، کشف وقوع قتل ما به حدود ۱۰۰ درصد رسیده است، البته حدود ۳ درصد از این قتلها مربوط به قتلهای معوقه است که در گذشته انجام شدهاند. ما این موارد را از دستور کار خارج نمیکنیم و بهطور جدی پیگیری میکنیم. بیش از ۹۵ درصد از قتلها ظرف ۴۸ ساعت اولیه کشف میشوند، که نشاندهنده کارایی و تلاشهای مستمر تیمهای ما در پلیس آگاهی است.
رییس پلیس آگاهی فراجا بیان کرد: پیگیری و رصد سرقتهای خرد باید بهطور جدی انجام شود. این سرقتها علتهای متفاوتی دارند، بخشی از آنها توسط معتادین متجاهر انجام میشود. در طرحی که ما اجرا کردیم، پیشبینیهای خوبی برای این موضوع در نظر گرفته شد. اولویت ما در اعزام به کمپهای ترک اعتیاد، بین معتادین متجاهر جمعآوری شده، اختصاص داده شده است که این اقدام در کاهش سرقتها تأثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد: یکی از موفقیتهای این طرح، همکاری با قوه قضائیه برای تحت کنترل قرار دادن سارقین حرفهای با سابقه کیفری بیش از سه فقره است. این سارقین با استفاده از پابند الکترونیکی بهصورت هوشمند در مراکز رصد پلیس آگاهی تحت کنترل قرار میگیرند.
ضرورت وصل پابند الکترونیک به ۱۰۰ هزار سارق سابقه دار
وی افزود: ایدهآل ما این است که بتوانیم حدود ۱۰۰ هزار نفر از سارقین را تحت پوشش پابندالکترونیک قرار دهیم.
رریس پلیس آگاهی فراجا ادامه داد: برنامهریزی ما این است که تا سال آینده، تقریباً ۴۰ هزار نفر از این سارقین را بهصورت هوشمند تحت کنترل داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما طرحی را در مجموعه انتظامی کشور پیاده کردیم تا بتوانیم جلوی روند صعودی سرقت را بگیریم و اهداف کلان را دنبال کنیم.
سردار قنبری توضیح داد: قبل از اجرای این طرح، افزایش سرقت ما ۱۹ درصد بود. اما پس از اجرای این طرح، این افزایش به صفر رسید و تا پایان سال ۱۴۰۲ توانستیم آن را به ۶ درصد کاهش دهیم. در واقع، این طرح ۲۵ درصد توفیق برای ما به همراه داشت.
کاهش ۱۹ درصدی سرقت ها
وی افزود: در آمار ششماهه اخیر، حدود ۱۹ درصد از سرقتها نسبت به سالهای گذشته کاهش یافته است.
سردار قنبری تأکید کرد: همچنین در مورد سرقتهای مهم، قبلاً ۴۹ درصد از سرقتها را به خود اختصاص میدادند، اما اکنون به سمت ۳۸ درصد کاهش یافته است. سرقتهای خرد نیز برای ما اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هر سرقتی یک متضرر در جامعه ایجاد میکند و به نوعی بر احساس امنیت افراد تأثیر میگذارد.زهرا فرزام, [۱۰/۹/۲۰۲۴ ۷:۵۹ PM]
رئیس پلیس آگاهی فراجا افزود: هدف کلی ما این است که تمام سارقینی که حرفهای هستند و بیش از سه فقره محکومیت قطعی کیفری در حوزه سرقت دارند، شناسایی و تحت کنترل قرار دهیم.
وی افزود: این افراد با استفاده از پابند الکترونیکی تحت کنترل قرار میگیرند و ما برنامههای ویژهای در حوزه نظارت بر رفتار و رفتوآمد این سارقین داریم. مراکز پایش شبانهروزی هوشمند در پلیس آگاهی ایجاد شده است که تمامی حرکات این افراد بهطور دقیق زیر نظر کارآگاهان قرار میگیرد.
سردار قنبری توضیح داد: در حال حاضر، نزدیک به ۶ هزار پابند الکترونیکی نصب شده که این آمار فقط مربوط به استان تهران است. برای بهرهبرداری بهتر از این طرح و برطرف کردن اشکالات آن، ابتدا این طرح را بهصورت آزمایشی در سه استان اجرا کردیم و پس از رفع مشکلات، آن را به ده استان دیگر نیز گسترش دادیم. اکنون این طرح در سراسر کشور به مرحله اجرا درآمده و در حال اجرا است.
توافق با خودروسازان برای افزایش ایمنی خودروها
وی در ادامه صحبتهای خود به موضوع سرقت خودرو پرداخت و گفت: در طول یکی دو سال گذشته، ما اقدامات ویژهای برای کاهش سرقت خودرو انجام دادهایم. ما با شرکتهای خودروساز توافق کردهایم که کارشناسان ما تا تأیید ایمنی خودرو، اجازه شمارهگذاری آنها را ندهند. به این ترتیب، تمامی خودروهای داخلی و خودروهایی که مونتاژ یا وارد میشوند، ملزم به دریافت تأییدیه ایمنی از ما هستند.
رئیس پلیس آگاهی فراجا تأکید کرد: این اقدام تأثیر قابل توجهی در کاهش سرقت خودرو داشته و بهطور میانگین ۲۷ درصد کاهش سرقت خودرو در کشور را تجربه کردهایم.
سردار قنبری در ادامه گفت: یکی از موانع سرقت خودرو، رفتار مالکین خودروها است. در برخی موارد، خودروها روشن و سوئیچ آنها در داخل خودرو قرار دارد و سارقین به راحتی میتوانند خودرو را به سرقت ببرند. این مسائل بههیچوجه به ایمنی خودرو مربوط نمیشود، بلکه نشاندهنده عدم توجه مالکین به امنیت خودروهایشان است.
وی ادامه داد: همکاران ما شبها در حال گشتزنی هستند و گزارشهای زیادی از خودروهایی که در کوچهها و خیابانها پارک شدهاند و قفل نیستند، دریافت میکنند.
رئیس پلیس آگاهی فراجا همچنین اشاره کرد: برای کاهش احتمال سرقت، اقدامات ویژهای در زمینه جلوگیری از صدور اسناد و شمارهگذاری خودروهای سرقتی انجام شده است. این اقدامات به منظور محدود کردن سارقین در فرایند صدور سند نمره خودرو طراحی شدهاند تا نتوانند به راحتی این کار را انجام دهند.
سردار قنبری در ادامه گفت: مشکلات مربوط به خودروهایی که قبل از اجرای طرح ایمنی تولید شده بودند، یکی از چالشهای اصلی ما در زمینه سرقت خودرو بوده است. ما پس از دستگیری سارقین و پرسوجو درباره روشهای سرقت، به نقاط ضعف این خودروها پی بردیم. خوشبختانه، در جلساتی که با شرکتهای خودروساز داشتیم، این مشکلات بهطور عمومی برطرف شده و ما هر روز تلاش میکنیم تا ایمنی خودروها را بهبود بخشیم. هدف ما این است که حتی حرفهایترین سارقین نیز نتوانند این خودروها را باز کنند.
کاهش احتمال وقوع سند نمره توسط سارقان خودرو
وی همچنین به موضوع امکان صدور سند نمره برای خودروهای سرقتی اشاره کرد و توضیح داد: سارقین قبل از سرقت، معمولاً تغییراتی در شماره موتور و شماره شاسی خودرو ایجاد میکنند تا سامانههای ما نتوانند آن را شناسایی کنند. آنها همچنین با استفاده از اسناد خودروهای اوراق شده یا تصادفی، مشخصات خود را جعل میکنند.
سردار قنبری گفت: با همکاری شرکتهای خودروساز، ما توانستهایم این مشکلات را به حداقل برسانیم و اکنون کمتر سارقین قادر به انجام چنین اقداماتی هستند. ما همچنین با پیادهسازی سیستم کنترل بر قطعات خودرو، خریداران اموال مسروقه را تحت نظر قرار داده و بازار فروش این اموال را به هم ریختهایم.
وی گفت: حدود ۱۰ هزار مالخر دستگیر شدهاند و اموال قابل توجهی از آنها کشف شده است. این اقدامات ارتباط بین سارقین و مالخرها را به حداقل ممکن رسانده و توانستهایم در زمینه مبارزه با سرقت خودرو موفقیتهای چشمگیری کسب کنیم.
حلقه اصلی مبارزه با سرقت دستگیری مالخرها است
رییس پلیس آگاهی فراجا در ادامه به اهمیت مقابله با مالخرها در مبارزه با سرقت خودرو اشاره کرد و گفت: حلقه اصلی در این مبارزه، مالخرها هستند. اگر مالخرها وجود نداشته باشند، سارقین جایی برای فروش اموال مسروقه نخواهند داشت. ما با مقامات قضایی هماهنگیهای لازم را انجام دادهایم تا برخورد با مالخرها به شدت برخورد با سارقین باشد.
وی افزود: ما تمامی صنوفی را که به نوعی در این حوزه فعالیت دارند، رصد و بازرسی میکنیم. دفاتری تهیه کردهایم که در اختیار این صنوف قرار دادهایم و هرگونه فعالیت آنها باید زیر نظر ما باشد. همچنین، جواز کسب بسیاری از این خریداران را ابطال کرده و محل کسب آنها را پلمب کردهایم.
سردار قنبری در ادامه به اهمیت کنترل و نظارت بر مالخرها در مبارزه با سرقت اشاره کرد و گفت: ما در حوزه خرید و فروش اموال مسروقه، تحت کنترل و نظارت پلیس قرار داریم و اطمینان داریم که هرگونه فعالیت مشکوک به مالخری شناسایی و پیگیری خواهد شد. مالخرها به خوبی میدانند که تحت نظارت ما هستند و هر کسی که بهطور بالقوه قصد خرید مال مسروقه داشته باشد، میداند که ممکن است تحت کنترل پلیس قرار گیرد.
وی تأکید کرد: یکی از اهداف کلیدی ما در طرح مبارزه با سرقت، برخورد جدی با مالخرها و قطع ارتباط آنها با سارقین است تا سارقین بازار فروش نداشته باشند.
سردار قنبری افزود: پیش از این، طرح مبارزه با مالخری هر پانزده روز یکبار اجرا میشد، اما اکنون به یک طرح روزانه تبدیل شده است.
رییس پلیس آگاهی فراجا همچنین گفت: ما با همکاری پلیس فتا، پلیس امنیت اماکن و دیگر نهادها، بهطور حساب شده و مستمر حوزه مالخری را تحت رصد داریم. در حال حاضر، نیروهای انتظامی در مراکز فروش دست دوم و بازارهای خیابانی حضور پیدا میکنند تا از وقوع سرقتها جلوگیری کنند و این طرح همچنان ادامه خواهد داشت.
سردار قنبری در ادامه به اشراف کامل پلیس بر وضعیت سرقتها و نتایج آن اشاره کرد و گفت: این اشراف ما به دو جنبه تقسیم میشود یکی شناسایی و دستگیری سارقین و دیگری کشف اموال مسروقه. در شش ماه گذشته، ما بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار قلم از اموال مسروقه را کشف کردهایم. این اموال شامل انواع مختلفی از سرقتها هستند که بخش قابل توجهی از آنها غیر از مواردی که در دست سارقین قرار داشت، از طریق مالخرها شناسایی شدهاند. از این یک میلیون و ۲۰۰ هزار قلم، حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار قلم به مالباختگان بازگردانده شده است.
تسهیل فرآیند تحویل اموال مسروقه
وی همچنین هشدار داد: هر کسی که فکر میکند خرید اموال مسروقه به نفعش است، باید بداند که عواقب این کار را خواهد دید و با حضورش در پلیس مواجه خواهد شد. این افراد ممکن است مجازاتهای قانونی را متحمل شوند و در صورتی که دارای مجوز کسبوکار باشند، احتمال ابطال آن نیز وجود دارد.
سردار قنبری به سیاستهای پلیس در تسهیل فرآیند تحویل اموال مسروقه اشاره کرد و گفت: هدف نهایی ما این است که اموال مسروقه را در ۲۴ ساعت اول به مالباختگان تحویل دهیم. با این حال، ممکن است در برخی موارد مالباختهای وجود نداشته باشد یا دیر به ما مراجعه کند. همچنین، ممکن است در تعلق اموال به مالباخته تشکیکی وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: به علاوه، در برخی مواقع سارق ممکن است از یک مکان سرقت کرده باشد و دسترسی به مالباخته مقدور نباشد که برای حل این مشکلات، سامانهای به نام نما طراحی کردهایم. اموال مسروقه که به این شکل هستند، در این سامانه بارگذاری میشوند. از طریق اپلیکیشن پلیس من مالباختگان میتوانند به این سامانه دسترسی داشته باشند. در این سامانه، اموال مسروقه بهصورت روزانه به نمایش گذاشته میشود و اگر کسی مالکیت اموال را تأیید کند، میتواند به یگان مربوطه مراجعه کرده و اموالش را پس از احراز مالکیت دریافت کند.
موبایل برای سارقان طعمه ای آماده محسوب می شود
سردار قنبری درباره کشف موبایلهای سرقتشده گفت: کشف وقوع ما در حوزه موبایلهای سرقتشده به بیش از ۵۰ درصد رسیده است و ما هیچ پروندهای را از دستور کار خارج نمیکنیم. حتی پروندههای قدیمی نیز توسط کارآگاهان ما بهطور مرتب در حال رسیدگی و پیگیری برای دستیابی به سارقین هستند.
وی افزود: در حوزه موبایلقاپی، باید توجه داشته باشیم که موبایلها ارزش قابل توجهی دارند و معمولاً طعمهای آماده برای سارقین هستند. به همین دلیل، توصیههایی به مردم داریم تا احتمال دسترسی سارقین به اموالشان را کاهش دهند.
رئیس پلیس آگاهی فراجا در خصوص موبایلهایی که ممکن است به خارج از کشور منتقل شوند گفت: ما با مرزبانان همکاری میکنیم تا این موبایلها قبل از خروج کشف شوند. همچنین از مسئولان درخواست داریم که اقداماتی انجام دهند تا موبایلهای سرقتشده در خارج از کشور قابل استفاده نباشند.
وی ادامه داد: بهعنوان مثال، این موبایلها با سیمکارت غیرایرانی فعال نشوند و در صورت استفاده از سیمکارت ایرانی، فرآیند رجیستری باید رعایت شود. در حال حاضر، ما در حال بررسی راهکارهایی برای جلوگیری از سودآوری سارقان و سلب امکان استفاده از این موبایلها هستیم و امیدواریم با همکاری مسئولین به نتایج مطلوبی برسیم.
تلاش برای عدم خروج موبایل های سرقتی از کشور
سردار قنبری در ادامه گفت: در مرزها، اقدامات مؤثری انجام دادهایم و بیش از دو هزار موبایل که بهصورت غیرقانونی در حال انتقال به خارج کشور بودند، توسط واحدهای مرزبانی کشف شده است. این موضوع نشاندهنده کاهش بازار داخلی برای فروش این موبایلها است، بهطوری که سارقان تلاش میکنند این اموال را به سمت مرز منتقل کنند.
رییس پلیس آگاهی فراجا بیانکرد: در سطح عمومی، با اینکه ممکن است تصور شود سرقت موبایلها در حال افزایش است، اما واقعیت این است که با اقدامات ویژهای که انجام دادهایم، در مقایسه با سال گذشته، کاهش ۲۷ درصدی در سرقتهای موبایلقاپی را تجربه کردهایم باندهای زیادی را در این زمینه شناسایی و دستگیر کردهایم.
وی در پایان گفت: برای افزایش امنیت، گشتهای آگاهی را فعال کردهایم. این واحدها بهصورت شبانهروزی در نقاط مختلف شهر گشتزنی میکنند و یکی از وظایف اصلی آنها پیشگیری از سرقت موبایل و مقابله با سرقتها است. این اقدامات تأثیر قابل توجهی در افزایش کشف موبایلهای سرقتی و استرداد آنها به صاحبانشان داشته است. امیدواریم با ادامه این طرحها و اقداماتی که در دست داریم، روند کاهش سرقتها را بیش از پیش تقویت کنیم.