حاشیه‌های خواندنی نشست سه ساعته آملی لاریجانی با اصحاب رسانه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری مهر، عصر یکشنبه ۲۶ اسفند ماه است و مجمع تشخیص مصلحت نظام میزبان مدیران رسانه‌هاست. تقریباً همه مدیران رسانه‌های مطرح کشور دعوت شده‌اند و حالا که سه ساعت به افطار مانده کم کم از راه می‌رسند. همان سالن جلسات معروف که چهارشنبه‌های هر هفته میزبان اعضای مجمع تشخیص است.
پیش از همه، مرتضی نبوی که قدیمی‌های رسانه او را با روزنامه رسالت و البته عضویت در مجمع تشخیص می‌شناسند، گوشه سمت راست بالای جلسه آرام نشسته و منتظر است.
حوالی ساعت سه و نیم علی احمدنیا مدیر اصلاحات نیوز که این روزها در دولت کار رسانه‌ای می‌کند به عنوان اولین فرد وارد جلسه می‌شود؛ البته طبیعی است چون ساختمان دولت چند صد متر آن طرف‌تر است ساختمان مجمع است.
یاسر صادقی سرپرست خبرگزاری برنا هم به عنوان نفر بعدی وارد می‌شود.
بعدتر مهدی فضایلی مدیرعامل اسبق خبرگزاری فارس و عضو فعلی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب و مصطفی کواکبیان مدیرمسئول مردم سالاری هم وارد جلسه می‌شوند و فقط چند ثانیه بعدتر الیاس حضرتی هم پشت سر آنها وارد شده و می‌نشیند.
برادر مصطفی کواکبیان اخیراً فوت شده و همه اطرافیانش این ضایعه را به تو تسلیت می‌گویند.
نوروزپور معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد به نمایندگی از وزیر وارد می‌شود و با محمد مهدی رحمتی که دقایقی‌ست وارد جلسه شده، نزدیک همدیگر می‌نشینند.
جلسه رأس ساعت ۱۶ و ۱۰ دقیقه با ورود آیت الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام رسمیت می‌یابد و با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید آغاز می‌شود.
آیت الله آملی لاریجانی به رسم خیلی از جلسات، با چند نکته اخلاقی شروع می‌کند؛ رئیس مجمع تشخیص مصلحت به اخلاق در کار رسانه‌ای تاکید ویژه‌ای دارد. سخنان چند دقیقه‌ای آیت الله آملی تمام می‌شود و حالا نوبت میهمانان است.
محسن دهنوی سخنگوی مجمع آغازگر جلسه است. به رویکرد جدید مجمع تشخیص و البته آملی لاریجانی در ارتباط بیشتر با افکار عمومی و رسانه‌ها اشاره می‌کند و جوانگرایی را نیز از رویکردهای جدید برمی‌شمرد.
از همان لحظات اول مشخص است که جلسه با همه جدیتی که دارد، خشک نیست. دهنوی اولین شوخی را کلید می‌زند. با این جمله که «ما را سخنگو گذاشتند تا میانگین جلسات را پایین بیاوریم». فضای جلسه با خنده حاضرین عوض می‌شود.
دهنوی کار مدیریت جلسه را به محمد امین میرزایی که به تازگی سکان مرکز ارتباطات و رسانه مجمع تشخیص را بر عهده گرفته می‌سپارد.
مجری میکروفونش را روشن می‌کند و بعد از مقدمه‌ای کوتاه اعلام می‌کند: اولین نفر در خدمت آقای فضایلی هستیم. به رسم ادب فضایلی شروع کار را به دیگران می‌سپارد. اطرافیانش که الیاس حضرتی و کواکبیان و کمی آن طرف‌تر مرتضی نبوی هم هست که به نوعی حکم ریش سفیدی جلسه را هم دارد. نبوی هم زیر بار نمی‌رود و با این جمله که حضور من در رسانه مربوط به «عهد عتیق» است، تریبون را به کواکبیان پاس می‌دهد. در نهایت مدیر مسئول روزنامه مردم سالاری آغازگر سخن است.
کواکبیان تاکید دارد که از مجمع تشخیص فضای رسانه‌ای و ذهنی کافی وجود ندارد و مرکز رسانه باید به طور جدی این خلأ را پوشش دهد.
او نیز با این نظر آیت الله آملی لاریجانی موافق است که روابط بین الملل و سیاست خارجی کشور مخصوصاً با حضور دونالد ترامپ شرایط ویژه‌ای دارد ولی با این وجود برخی مسائل قابل حل است و برای مثال همین که بررسی لوایح پالرمو و cft در مجمع آغاز شد، بازار ارز و طلا تکان خورد.
همین حین آملی لاریجانی به شوخی می‌گوید: «کاری است که از دستمان برمی‌آید».
نظر کواکبیان درباره سریال معاویه معاویه
کواکبیان دوباره تاکید می‌کند که در مباحثی چون fatf و پالرمو و سی اف تی باید اقدامات هرچه سریع‌تری شکل بگیرد تا اثرات خودش را در اقتصاد و پول ملی نشان دهد.
کواکبیان دغدغه‌های فرهنگی و رسانه‌ای هم دارد و انتقاد می‌کند از اینکه چرا رسانه ملی با ۴۵ هزار نفر پرسنل نمی‌تواند پاسخ درخوری به سریال «معاویه» که در آن معلوم نیست سازندگان این فیلم چنین معاویه را از کجای تاریخ درآورده‌اند بدهد.
نفر بعدی الیاس حضرتی است. ولادت امام حسن مجتبی را تبریک می‌گوید و از مجمع به خاطر برگزاری این جلسه تشکر می‌کند.
۵ باید و نباید باید ایجاد شود
مدیر مسئول روزنامه اعتماد که چند ماهی است با شروع دولت چهاردهم رئیس شورای اطلاع رسانی دولت نیز هست، بیان می‌کند که از اول انقلاب که نوجوان بودیم، مباحث انقلاب را پیگیری می‌کردیم و مهمترین موضوع «ولایت فقیه» بود. شخصیتی که زمان و مکان را می‌شناسد و می‌تواند راهگشا باشد و مقتضیات زمان و مکان را درک کند؛ امام در این جایگاه برای اولین بار عنصر مصلحت را به عنوان یک مبحث جدی مطرح کرد چون بن‌بستی در جمهوری اسلامی وجود ندارد.
حضرتی تاکید کرد که حضرت امام تشخیص و تطبیق مصلحت را به عهده نمایندگان گذاشتند و بعد از اینکه دیدند نمایندگان مجلس مدام در حال تغییر هستند، این امر به جایی تحت عنوان مجمع تشخیص واگذار شد.
جلسه صریح و بی‌پرده است و مدیر مسئول روزنامه اعتماد تصریح می‌کند که «مجمع تشخیص از نقش اصلی خود که مستشاری است، فاصله گرفته و از اهداف اصلی اش دور شده است».
او تاکید دارد که ما با مشکلاتی مواجهیم و کسی پاسخگوی نیازهای فکری جوانان نیست؛ جوانانی که کسانی چون شما و برادرتان پای درس شهید مطهری در دوران جوانی بودید. البته الان هم جوان هستید (باخنده)
اینجا آملی لاریجانی به شوخی می‌گوید: «نسبت به شما بله؛ جوان‌تر هستیم».
حضرتی در عین اینکه تاکید دارد مجموعه دلخوری‌ها و ناشی‌گری‌های اهالی رسانه میدان کوچکی برای این کار ایجاد کرده است، به ایجاد ۵ باید و نباید تاکید می‌کند.
حضرتی خطاب به رئیس مجمع تشخیص می‌گوید: شما (مجمع تشخیص) به عنوان موضوعی جدید رسانه را بینید و از موضع راهگشایی مسائل مبتلا به جمهوری اسلامی را دنبال کنید.
حضرتی در پایان سخنانش عذرخواهی می‌کند که باید تا ۱۵ دقیقه دیگر جلسه را ترک کند. می‌گوید: «به حال آن منبری باید گریست که یک شب در دو جا دعوت باشد و من هم از وسط جلسه هیأت دولت اجازه گرفتم و آمدم و امشب هم میزبان جمعی هستم.»
مجمع به شبهات پاسخ دهد
حالا نوبت به مهدی فضایلی می‌رسد. او به مشکلات رسانه اشاره کرده و می‌گوید: ضعف عمومی در زمینه رسانه در کشور هست و یکی از مجموعه‌های مهم مجمع تشخیص است و امیدواریم شاهد رویکرد جدید مجمع در سطح رسانه و افکار عمومی باشیم.
فضایلی تاکید دارد که مجمع یک مواجهه نخبگانی داشته باشد و باید وارد بحث‌های مبنایی شود و برای مثال همین موضوع مصلحت مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این فعال رسانه‌ای معتقد است که تصمیمات مجمع متفاوت است و میزان چسبندگی اش به افکار عمومی یکسان نیست. در مجمع مهم توجه ویژه به این حوزه است و بنظر می‌رسد این توجه ویژه شروع شده است و بازخوردگیری از جامعه نسبت به اقدامات انجام شده باید صورت گیرد و شبهات نسبت به مجمع در زمینه‌هایی چون هیأت عالی نظارت احصا و پاسخگویی شود.
مجمع تصویری فراجناحی از خود ارائه دهد
محمد مهدی رحمتی مدیرعامل خبرگزاری مهر مدیر رسانه‌ای دیگری است که قرار است نظراتش را بیان کند.
رحمتی به چند نکته در زمینه توجه به ضرورت برساخت فراجناحی مجمع تشخیص اشاره کرده و می‌گوید: هر کدام از فعالین رسانه‌ای ممکن است نسبت به مسائل مختلف از نگاه خود تحلیل داشته باشند و نسبت به دقیق بودن آن باور دارند؛ بدون اینکه به تحلیل فعالین رسانه خدشه وارد کنم، به این نکته اشاره می‌کنم که مجمع تشخیص مصلحت باید بتواند یک تصویر فراجناحی از موضوعات مبتلابه جامعه را بازتاب دهد و امروز نه تنها از این زاویه کم رنگ هستیم، هیچ برساخت تصویری و رسانه‌ای برای خود مجمع متصور نیستم.
مدیرعامل خبرگزاری مهر حضور محسن دهنوی و محمد امین میرزایی را به فال نیک گرفته و تصریح می‌کند: باید یک برنامه دقیق برای ایجاد تصویر از خود مجمع تدوین شود و باید مقوله مصلحت فراتر از مسائل جناحی در جامعه تبیین شود و در این زمینه کمیسیون‌های مجمع تشخیص می‌توانند به رسانه‌ها بازخورد ارائه دهند.
رحمتی معتقد است در حوزه cft و پالرمو با دو موضع حداقلی و حداکثری متفاوت از هم مواجه هستیم و این مسئله مخاطب را با دوگانگی مواجه می‌کند و در این زمینه کمتر کار کارشناسی عمیقی صورت گرفته است.
هرچه زودتر درباره پالرمو و سی اف تی تصمیم بگیرید
نوبت به علی احمدنیا مدیر اصلاحات نیوز می‌رسد. احمدنیا ابراز خوشحالی می‌کند که مجمع تشخیص به دنبال خون تازه‌ای در رگ‌های اطلاع رسانی و ارتباطات خود هست و انتخاب‌های هوشمندانه اخیر نشان از نگاه راهبردی به مقوله رسانه دارد.
احمدنیا در همان ابتدای صحبتش تاکید می‌کند که اگر قرار است در ماجرای CFT و پالرمو تصمیم درستی گرفته شود، سریع‌تر انجام بگیرد چون هرچه ماجرا کشدارتر شود، طرف مقابل ساکت نمی‌نشیند و ممکن است از آن استفاده کند و جبرانش سخت باشد.
او تاکید می‌کند که هر بار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواسته اقدامی انجام دهد طرف مقابل با این حواشی تلاش کرده که آن را تحت الشعاع قرار دهد و ممکن است با طولانی شدن روند طرف مقابل با انواع و اقسام فضاسازی‌های فیک، تصمیم راهبردی مجمع را تحت الشعاع قرار دهد.
همین حین آیت الله آملی لاریجانی می‌گوید: «حالا که تصمیمی گرفته نشده است».
احمدنیا دوباره تاکید می‌کند که به نظرم اگر قرار است تصمیمی گرفته شود این تصمیم هرچه زودتر اتخاذ شود.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش تاکید دارد که مدیران باید فهم رسانه‌ای داشته باشند تا اظهار نظر بیجا و عدم اظهار نظر بی‌جاتر نداشته باشند. معتقدم که نگاه راهبردی رسانه‌ای مجمع تشخیص در سطح کلان نیز باید تغییر پیدا کند و این برای تقویت نظام جمهوری اسلامی ایران ضروری است.
رسانه باید در فرایند تصمیم‌گیری‌ها باشد
نوروزپور معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد سخنران بعدیست که ضمن ابلاغ سلام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی علت عدم حضور وی را همزمانی این جلسه با جلسه هیئت دولت اعلام می‌کند.
نوروزپور خطاب به آملی لاریجانی می‌گوید: جنابعالی رسانه را تهدید نمی‌بینید و به عنوان یک فرصت قصد تعامل بیشتر با آن دارید. رسانه یک فرصت است و اگر رسانه‌های مشارکت بیشتری در فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری داشته باشند بسیاری از مشکلات کنونی را شاهد نمی‌شویم؛ رسانه باید در فرایند تصمیم‌گیری‌ها باشد.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد معتقد است که اگر برخی از مسائل مرتبط با مسائل بین المللی مطالعه شود، می‌بینیم حکومت‌های موفق و بادوام سیستم انطباق پذیری بسیار موفقی داشتند و این همان مصلحت است و در این زمینه حزب کمونیست چین را مثال می‌زند.
نوروزپور بر این باور است که اگر یک شخصیت سیاسی بتواند در برابر تغییرات مورد را منطبق کنید این به معنای مصلحت است.
او جای این انطباق پذیری را مجمع تشخیص می‌داند و باور دارد که مجمع می‌تواند تغییرات چالش برانگیز را تشخیص داده و راه‌هایی پیدا کند.
نوروزپور آخر صحبت‌هایش ضمن عذرخواهی بخاطر ترک جلسه می‌گوید «ما هم مهمان آقای حضرتی هستیم. می‌گویند آدم‌های فقیر بیچاره همیشه دو سه جا دعوت هستند.»
CFT و پالرمو اجتماعی نیست؛ رسانه‌ها آن‌را اجتماعی می‌کنند
نوبت به یک مدیر جوان دیگر می‌رسد. محمد جواد اخوان مدیر مسئول روزنامه جوان.
اخوان اشاره می‌کند که در زمان اصلاحات بخشی از مشکلات سیاسی را به شورای نگهبان ارجاع می‌دادند و الان نیز مشکلات عمدتاً غیر سیاسی را به شورای عالی نظارت ارجاع می‌دهند.
این مدیر رسانه‌ای بر این باور است که موضوع CFT و پالرمو اجتماعی نیست بلکه رسانه‌ها آن‌را اجتماعی می‌کنند ولی برای مثال موضوعاتی چون خودرو اجتماعی هستند و باید برای کارهای اقناعی در این حوزه‌ها تمهیدات لازم اندیشیده شود.
مدیر مسئول روزنامه جوان به نکته ظریفی اشاره می‌کند که کمتر مورد توجه دیگران است. سند چشم انداز ۱۴۰۴ که بر اساس آن قرار بود بسیاری از مشکلات کشور تا سال آینده رفع و رجوع شود و در بسیاری از مسائل در سطح منطقه الهام بخش باشیم.
اخوان می‌گوید: سال آینده سال پایانی سند چشم‌انداز است و این نیازمند تعریف ویژه در حوزه رسانه‌ای در این زمینه است تا ناکامی‌های لازم را در این زمینه شناسایی و مورد بررسی قرار دهیم و کار کارشناسی روی دلایل عدم تحقق آن انجام شود.
او البته بخشی از ناکامی‌های سند چشم‌انداز را ناشی از تغییرات در سیاست‌های دولت‌هایی می‌داند که همگی چرخ را از نو ابداع کرده‌اند و با تغییر دولت همه سیاست‌ها عوض شده‌اند.
اکثر حاضرین دور میز جوان هستند و مدیر رسانه‌ای بعدی که دکمه میکروفونش روشن می‌شود، خیرجو مدیرعامل خبرگزاری آنا است.
مشکلات اساسی رسانه نیست؛ نظام اطلاع یابی و اطلاع رسانی ماست
خیرجو بر این باور است که مشکلات اساسی ما رسانه نیست، بلکه در نظام اطلاع یابی و اطلاع رسانی ماست و مراکز ارتباطات عمده داده‌ها را فیلتر می‌کنند و در این زمینه جریان آزاد اطلاعات باید به نوعی به رسانه‌ها برسد.
مدیرعامل خبرگزاری وابسته به دانشگاه آزاد تاکید می‌کند که رسانه را نباید از روابط عمومی جدا بدانیم و در دوره جدید و با حضور آقایان دهنوی و میرزایی قطعاً رویکرد جدیدی در مجمع حاکم خواهد شد.
خیرجو هم بر همان نکته‌ای که احمدنیا به آن اشاره کرده تاکید دارد و معتقد است که CFT و پالرمو امری است که هم مخالفین و هم موافقین آن تاکید بر بستن آن دارند.
این مدیر رسانه‌ای جوان معتقد است که به پیوست رسانه‌ای توجه کافی نمی‌شود و انتظاری هم که مدیران ارشد دارند این است که رسانه‌ها ماله کش آنها باشند.
همین حین کواکبیان به شوخی می‌گوید: «یه بلا نسبتی هم بگید. (باخنده)».
صریح‌ترین اظهارنظر جلسه!
صریح‌ترین نطق جلسه اختصاص می‌یابد به مهدی رحمانیان مدیر مسئول روزنامه شرق.
او با این سوال شروع می‌کند که آیا مجمع تشخیص مصلحت مجمع تشخیص مصلحت مردم هم هست؟ مردمی که با آغاز دولت جدید ارزش پول ملی‌شان ۳۰ درصد پایین آمده است. چرا هیچ وقت مجمع تشخیص به مصلحت ندیده که نقشه راهی تدوین و به عنوان مشاور تقدیم رهبر انقلاب کند که مثلاً ما نامه به ترامپ و اروپا بنویسیم و بگوییم ایده‌ها و راه حل‌های ما این است؛ به جای اینکه آنها به ما نامه بنویسند.
رحمانیان تاکید دارد که وضع معیشت مردم واقعاً بد است و هیچ مصلحتی امروز مهمتر از مصلحت مردم نیست و جامعه زیر سیاستهایی که معلوم نیست بنیان آن کجاست له می‌شود و اگر به طور جدی به فکر مردم نباشیم آسیبش را همه خواهند دید.
داشتیم اشتباهی به ساختمان مرمر می‌رفتیم
یاسر صادقی که چند ماهی است سرپرست خبرگزاری برنا وابسته به وزارت ورزش شده، با یک کنایه صحبت‌های خود را شروع می‌کند و می‌گوید: «داشتیم اشتباهی می‌رفتیم ساختمان مرمر چون از زمان مرحوم آیت الله هاشمی مجمع را ندیده بودیم.» و از برگزاری این جلسه تشکر می‌کند.
صادقی تاکید دارد که نظام و مردم یکی است و باید ببینیم که آیا این تصمیمات مصلحت مردم را نیز تأمین می‌کند؟
سرپرست خبرگزاری برنا ضمن تاکید بر اینکه مباحث کارگروه‌های مجمع باید علنی شود، اشاره می‌کند که «گیر اصلی مسئولین هستند و نه روابط عمومی؛ چون مسئولین نظام غیر از رهبر انقلاب که به جهاد تبیین اشاره کردند اعتقادی به رسانه ندارند و صرفاً چون رهبری به رسانه اعتقاد دارند، مسئولین نیز در کلام بر اهمیت آن اشاره می‌کنند.
آملی لاریجانی همین حین با شوخی می‌گوید: یک «علی الاحوط» بگویید (باخنده).
جلسات مجمع را پخش زنده کنید
مقداد زکی‌زاده مدیرعامل خبرگزاری دانا سخنران بعدیست.
زکی زاده تاکیدش بر این بود که مجمع تشخیص اثرگذار است ولی مرجع اصلی رسیدگی به مسائل و مشکلات کشور چند ساختمان آن‌طرف تر در دولت و البته مجلس است.
این مدیر رسانه‌ای جوان تاکید دارد که حضور در جمع مردم و نه صرفاً حضور در رسانه مهم است و حضورهای میدانی باید توسط همه مسئولین در همه سطوح این امر مورد توجه قرار گیرد.
زکی زاده به تجربه موفق رسانه‌ای اش در همکاری با دیوان محاسبات اشاره کرده و می‌گوید که برخی از جلسات مجمع را حتی می‌توان پخش زنده تلویزیونی کرد و می‌توان تجربه‌ای که ما در دیوان محاسبات با پخش زنده جلسات تفریغ بودجه داشتیم را عملیاتی کرد.
در پایان نیز به لزوم اهمیت دادن به نقش جوانان مخصوصاً در زمینه فعالیت‌های رسانه‌ای اشاره کرد.
صحبت‌های مهمانان تمام می‌شود و آیت الله آملی لاریجانی شروع به پاسخ می‌کند. هنوز ۴۰ دقیقه‌ای تا اذان مغرب باقیست.
آیت الله آملی لاریجانی همان ابتدای صحبت به صریح‌ترین اظهار نظر پاسخ داده و خطاب به سوال رحمانیان مدیر مسئول شرق درباره ماهیت هیأت عالی نظارت توضیح می‌دهد. توضیحاتی بر اساس نص صریح قانون اساسی و نقل قول‌های مستقیمی از سوی مقام معظم رهبری در تفویض اختیارات به هیئت عالی نظارت.
بعد از حدود ۱۰- ۱۵ دقیقه‌ای توضیح مسئله، که با پرسش و پاسخ‌هایی از بین حاضرین نیز همراه است، مهدی رحمانیان اجازه می‌خواهد که برای حضور در جلسه دیگری نشست را ترک کند.
آملی لاریجانی تا اذان مغرب حدود ساعت ۱۸:۳۰ به اکثر سوالات و ابهامات حاضرین پاسخ می‌دهد و لحظات پیش از اذان مغرب جلسه پایان می‌یابد. نماز جماعت به امامت آیت الله آملی لاریجانی برگزار می‌شود و پس از آن صرف افطار فرصتی دیگر فراهم می‌شود تا مدیران رسانه‌ها دوباره دغدغه‌ها و سوالات خود را نزدیک‌تر و صمیمانه‌تر از جلسه رسمی مطرح و پاسخ بگیرند. حوالی ساعت ۸ شب جلسه رسماً پایان می‌یابد.