حجت‌الاسلام نواب: حج سفر معمولی نیست، باید با شناخت انجام شود
به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالفتاح نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، با حضور در برنامه «گفتگوی ویژه خبری» بر ضرورت شناخت و درک عمیق از مناسک حج و فرصت‌های معنوی این سفر تأکید کرد.
وی با بیان اینکه برخی زائران ممکن است بدون آمادگی و معرفت کافی به حج مشرف شوند، گفت: حج یک سفر زیارتی معمولی نیست که اگر امسال نشد، سال آینده جبران شود. در ایران حدود ۱۴ تا ۱۵ سال صف انتظار برای اعزام وجود دارد؛ بنابراین کسی که مشرف می‌شود، باید قدر این فرصت را بداند.
نواب ادامه داد: کسی که معرفت دارد، لحظه‌لحظه این سفر را مغتنم می‌شمارد. اگر شناخت نباشد، زائر ممکن است حتی مسیر حرم تا بازار را گم کند یا وقتش را صرف امور بی‌اهمیت کند. اما اگر اهل معرفت باشد، در مسجدالنبی که می‌نشیند، تاریخ را پیش چشم می‌آورد و احساس می‌کند در کنار پیامبر اکرم (ص) و یاران ایشان نشسته است.
او با تأکید بر اینکه زائر باید برای این سفر برنامه داشته باشد، گفت: باید مثل یک دانش‌آموز برای ساعات روز خود برنامه بنویسد؛ مثلاً مشخص کند چه زمانی قرآن بخواند، چه سوره‌ای تلاوت کند، یا برای درگذشتگان خود نماز قضا بخواند و هدیه‌ای معنوی به آنان تقدیم کند.
نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: حتی خرید سوغاتی هم می‌تواند در ایران انجام شود. آنچه در مکه و مدینه ارزش دارد، بهره‌برداری از فرصت‌های معنوی است. زائری که با معرفت حج را درک می‌کند، با دگرگونی روحی بازمی‌گردد.
وی گفت: خادمان حج وظیفه دارند مسیر این شناخت را برای زائران هموار کنند. امیدواریم که همه زائران با معرفت و شناخت کامل به این سفر مشرف شوند و از این فرصت آسمانی بهترین بهره را ببرند.
نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت با تأکید بر اهمیت درک عمیق از مفاهیم و مناسک حج، گفت: فرصت حج، فرصتی استثنایی و تکرارناشدنی است که باید نهایت بهره معنوی را از آن برد. این سفر تنها انجام مناسک نیست بلکه فرصتی برای ساختن معرفت، شناخت تاریخ اسلام، آشنایی با اسرار اعمال و دستیابی به وحدت امت اسلامی است.
وی با بیان نمونه‌ای از بی‌توجهی یک زائر به احکام وضو که باعث باطل شدن طواف و نمازهایش شد، گفت: اگر زائران مناسک و احکام شرعی را نیاموزند، نه تنها از آثار معنوی سفر بی‌نصیب می‌مانند، بلکه ممکن است عبادت‌شان نیز پذیرفته نشود. بنابراین لازم است روحانیون کاروان‌ها با آرامش و تدریج، معارف، اسرار و آداب حج را به زائران منتقل کنند.
وی با اشاره به جنبه بین‌المللی حج گفت: در هیچ جای دیگر دنیا چنین اجتماعی از مسلمانان سراسر جهان وجود ندارد که در کنار هم عبادت کنند. این وحدت، ظرفیتی بزرگ برای مقابله با ظلم و یاری مظلومان است.
نماینده ولی‌فقیه در ادامه با اشاره به وضعیت مردم مظلوم غزه گفت: نمی‌توان به زیارت خانه خدا رفت و نسبت به رنج مسلمانان بی‌تفاوت بود. خوشبختانه امسال بسیاری از زائران با راه‌اندازی پویش‌هایی مانند «ایران همدل»، کمک‌های خودجوشی برای مردم فلسطین جمع‌آوری کرده‌اند.
وی تأکید کرد: اگر مسلمانان وحدت داشته باشند و از هم حمایت کنند، هیچ قدرتی نمی‌تواند در برابرشان بایستد. حج، فرصتی است برای تمرین این اتحاد و احساس مسئولیت جهانی.
وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران در سرزمین عربستان به عنوان میهمان رفتار می‌کند، افزود: ما در کشور میزبان، اصول و قوانین آن‌ها را رعایت می‌کنیم و هیچ‌گاه قصد ایجاد مخالفت نداشته‌ایم.
وی تأکید کرد: بسیاری از برنامه‌های فرهنگی و اعتقادی حج ایران با متانت و منطق اجرا شده‌اند و طرف سعودی نیز در مواردی که ملاحظاتی داشته، خواسته برنامه‌ها خارج از محدوده شهری برگزار شود. ما نیز تلاش می‌کنیم ضمن حفظ احترام، برنامه‌ها را به‌گونه‌ای پیش ببریم که از اهداف معنوی حج فاصله نگیریم.
وی با اشاره به نیاز ایران به نیروهای خدماتی در حج گفت: عربستان برای خدمت‌رسانی به زائران، سهمیه خدمه نیز در اختیار کشورها می‌گذارد. پیش از این سه درصد از کل سهمیه زائران به خدام اختصاص می‌یافت، اما امسال این رقم به یک درصد کاهش یافته است که موجب فشار به سهمیه زائران شده است.
وی افزود: پیش‌تر در برخی سال‌ها، دولت عربستان سعودی ۵ هزار سهمیه مازاد به ایران می‌داد و انتظار داریم این همکاری دوباره برقرار شود، چرا که کاهش سهمیه خدام به معنای کاهش مستقیم زائرانی است که گاه تا ۲۰ سال برای این سفر انتظار کشیده‌اند.
نماینده ولی‌فقیه همچنین درباره خدمات غذایی زائران گفت: برخلاف برخی کشورها که با کمک مهاجران خود در عربستان غذا تأمین می‌کنند، ما نمی‌توانیم چنین کاری کنیم. ایران آشپزخانه‌هایی کاملاً بهداشتی و مجهز در مکه و مدینه دارد که بهترین امکانات را در اختیار زائران می‌گذارند. حتی در برخی سال‌ها، برنامه‌های پخت انبوه برای نخستین‌بار توسط ایران راه‌اندازی شد.
وی با تأکید بر تلاش برای کاهش تعداد خدمه، گفت: هر خدمه‌ای که از ایران اعزام شود، سهمیه یک زائر را می‌گیرد. اگر زائری نتواند امسال مشرف شود، سال آینده باید هزینه‌ای ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان بیشتر بپردازد. به همین دلیل، ما ترجیح می‌دهیم اولویت را به زائران بدهیم.
نماینده ولی‌فقیه همچنین درباره زائران ایرانی مقیم خارج از کشور گفت: در گذشته گاه تا ۳۰ کاروان برای ایرانیان خارج از کشور در نظر گرفته می‌شد، اما این موضوع پس از شیوع کرونا متوقف شد. امسال با هماهنگی‌های انجام شده، امکان اعزام دو کاروان از ایرانیان مقیم خارج فراهم شده است؛ به این صورت که فیش حج در بازار داخلی برای آن‌ها خریداری و به نام‌شان منتقل می‌شود تا حق زائران ضایع نشود.
وی گفت: زائران ایرانی خارج از کشور، هرچند در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند، اما تبعیت ایرانی دارند و حق دارند از امکانات و برنامه‌های کشورشان برای انجام حج بهره‌مند شوند.
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به اینکه حج از واجبات الهی برای افرادی است که استطاعت مالی و جسمی دارند، گفت: برای زائرانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و مایل به تشرف به حج هستند، تمهیداتی در نظر گرفته شده تا با خرید فیش از داخل کشور و واگذاری آن به نام خود، بتوانند از فرصت حج امسال بهره‌مند شوند.
وی افزود: برخی از زائران، به دلیل مشکلات جسمی یا افزایش سن، ممکن است توان انجام مناسک حج را نداشته باشند. بر همین اساس، توصیه ما این است که این عزیزان از فرصت عمره استفاده کنند. عمره گرچه واجب نیست اما می‌تواند جایگزین مناسبی برای افرادی باشد که شرایط جسمی لازم برای حج را ندارند.
رئیس سازمان حج با اشاره به اینکه میانگین سنی زائران امسال حدود ۵۷ سال است، گفت: بخش عمده زائران در بازه سنی ۵۱ تا ۶۱ سال قرار دارند. متأسفانه بسیاری از زائران به دلیل شرایط جسمی، در معاینات پزشکی رد می‌شوند.
وی با تأکید بر اینکه خداوند از کسی که استطاعت ندارد حج را واجب نکرده، افزود: این افراد می‌توانند به‌جای حج، برای عمره ثبت‌نام کنند و از فضای معنوی آن بهره‌مند شوند، چراکه اگر این فرصت را از دست بدهند، ممکن است دیگر توان جسمی لازم برای هیچ‌گونه زیارتی نداشته باشند.
وی از تلاش پزشکان زائر نیز قدردانی کرد و گفت: این پزشکان با وجود مشغله‌های شخصی، به صورت داوطلبانه و با فداکاری کامل در کنار زائران حضور دارند و خدمات ارزشمندی ارائه می‌دهند.
رئیس سازمان حج و زیارت با تأکید بر اهمیت خدمت‌رسانی به زائران بیت‌الله الحرام، به‌ویژه در حوزه‌های سلامت و مسائل شرعی، گفت: خدمت به مردم، به‌ویژه در مسیر خانه خدا، پاداشی بزرگ دارد. پزشکانی که در ایام حج به‌صورت داوطلبانه و فداکارانه در کنار زائران خدمت می‌کنند، از ثواب و فضیلت بالایی برخوردارند. ما واقعاً غبطه حال این عزیزان را می‌خوریم.
رئیس سازمان حج گفت: هر سال تلاش می‌کنیم با تغییرات و به‌روزرسانی برنامه‌ها، خدمت‌رسانی به زائران را بهینه‌تر کنیم تا همه زائران به‌ویژه بانوان بتوانند از فضای معنوی و آموزه‌های حج به شکل کامل بهره‌مند شوند.
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به بهبود روابط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی گفت: ایران و عربستان دو کشور بزرگ و تأثیرگذار در منطقه هستند که همواره در مواقع شادی و غم در کنار یکدیگر بوده‌اند.
وی افزود: نمونه اخیر این همکاری، اعلام آمادگی عربستان برای کمک‌رسانی در حادثه بندر شهید رجایی بود؛ همان‌طور که جمهوری اسلامی ایران نیز همواره آمادگی خود را برای کمک به عربستان در مواقع بحران اعلام کرده است.
وی با تأکید بر اینکه روابط دو کشور نباید تحت تأثیر دخالت دیگران قرار بگیرد، اظهار کرد: خوشبختانه همکاری عربستان با زائران ایرانی در سال‌های اخیر مطلوب بوده و در مواردی، رفتار این کشور با زائران ایرانی حتی نسبت به سایر کشورها تفاوت‌های مثبتی داشته است.
رئیس سازمان حج افزود: به‌عنوان خادمان زائران ایرانی، آمادگی داریم در صورت موافقت عربستان، تمام خدمات لازم برای برگزاری برنامه‌هایی مانند دعای کمیل در شب‌های جمعه در مسجدالحرام یا اماکن مشابه را ارائه دهیم. این اقدام، گامی مثبت در جهت ارتقا روحیه زائران و تقویت مناسبات فرهنگی و معنوی بین دو کشور خواهد بود.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: حج امسال، با همکاری دو کشور و در فضایی امن و معنوی، به‌خوبی برگزار شود و زائران بتوانند با آرامش خاطر مناسک حج خود را به‌جا آورند.