«مَنظرسازی خشک» در فضای سبز شهری مورد توجه باشد

به گزارش خبرنگار مهر، جهانگیر عابدی کوپایی عصر پنجشنبه در پنل تخصصی سی و پنجمین نشست کمیته تخصصی سیما، منظر و فضای سبز کلانشهرهای کشور با اشاره به وضعیت کمبود آب در ایران، اظهار داشت: ایران جزو کشورهای دارای تنش آبی است و بنا بر تحقیقات انجام شده کشورهای منطقه منا (جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا) وضعیت حادی دارند در حالی که متوسط سرانه آب در دسترس در جهان ۷ هزار مترمکعب در سال است در ایران این عدد به ۱۳۰۰ مترمکعب رسیده است.

وی با بیان اینکه ایران در بین ۱۱۶ کشور دنیا از نظر کم آبی در رده چهاردهم بوده که حاکی از وضعیت نامناسب آب در کشورمان است، خاطرنشان کرد: بررسی مؤسسه منابع جهانی نشان داده که ۱۴ کشور از ۳۳ کشوری که از کمبود آب رنج می‌برند در اطراف ایران قرار دارند.

استاد تمام علوم و مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه رشد جمعیت شهرها عاملی مهم در افزایش سرانه مصرف آب تلقی می‌شود، ابراز داشت: در گذشته ۳۰ درصد جمعیت کشور شهرنشین بودند و اکنون این عدد به ۷۰ درصد رسیده است.

تغییر اقلیم سهم ۲۵ درصدی در چالش‌های آبی اصفهان دارد

عابدی کوپایی، نبود تناسب بین توسعه و استقرار شهرها، محدودیت منابع آب و بحران ناشی از خشکسالی‌ها و نوسانات جوی را از دلایل چالش کمبود آب برشمرد و گفت: طبق تازه‌ترین مطالعاتی که در دانشگاه صنعتی انجام دادیم ۲۵ درصد چالش‌های آبی در اصفهان به دلیل تغییر اقلیم و ۷۵ درصد بر اثر فعالیت‌های انسانی است.

وی با اشاره به اینکه حجم منابع آب تجدیدپذیر کشور طی سال‌های اخیر از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۵ میلیارد مترمکعب رسیده است، ادامه داد: از سوی دیگر کاهش بارندگی‌ها نیز سبب شده که فشار به منابع آب‌های زیرزمینی گسترش یابد به طوری که در حال حاضر یک چهارم ذخایر منابع آب استراتژیک کشور را از دست دادیم.

راهکارهای بسیاری برای مدیریت بحران آب وجود دارد

استاد تمام علوم و مهندسی آب و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در عین حال با بیان اینکه راهکارهای زیادی برای مدیریت بحران آب وجود دارد، تصریح کرد: استفاده از پساب‌های تصفیه شده، افزایش بهره وری در کشت دیم و توجه به مقوله آب مجازی با تاکید بر اصلاح الگو و فرهنگ غذایی مردم، محافظت منابع آب از آلودگی‌ها و منظرسازی خشک از جمله برخی از این راهکارهاست.

عابدی کوپایی در خصوص منظرسازی خشک توضیح داد: اصطلاح xeriscaping یا منظرسازی خشک برای فضای سبز شهرها توسط برنامه‌ریزان به دلیل کمبود منابع آبی در سال ۱۹۸۱ در شهر دنور ابداع و پایه‌گذاری شده و مشتمل بر چند اصل با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب است.

تأثیر ۸۵ درصدی مالچ سنگی در صرفه‌جویی آب مصرفی فضای سبز شهری

به گفته وی، اصول هفتگانه منظرسازی خشک شامل برنامه‌ریزی، کاربرد مواد اصلاحگر در خاک، استفاده منطقی از سطوح چمن‌کاری شده، انتخاب گیاهان مناسب و سازگار با مناطق خشک، نگهداری صحیح از منظر، کاربرد خاکپوش (مالچ سنگی و چوبی) و استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری است.

استاد تمام علوم و مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان خاطرنشان کرد: با استفاده از مالچ سنگی به قطر پنج سانتیمتر تا ۸۵ درصد و مالچ چوبی ۵۶ درصد در مصرف آب می‌توان صرفه جویی کرد و این طرح در فضای سبز دانشگاه صنعتی اجرا شده است.

سوپرجاذب‌ها در افزایش آب قابل استفاده در خاک مؤثر هستند

عابدی کوپایی همچنین به طرح تحقیقاتی استفاده از سوپرجاذب‌های مختلف طبیعی و مصنوعی و تأثیر آن بر خاک و گیاه اشاره کرد و گفت: این تحقیق در سه نقطه از شهر با خاک متفاوت انجام و ۲ هزار تست گرفته شد و به این نتیجه رسیدیم که سوپر جاذب‌های طبیعی (زنولیت، پرلیت و پامیس) و مصنوعی (انواع هیدروژل‌ها) در افزایش آب قابل استفاده خاک مؤثر هستند.

وی با بیان اینکه تأثیر افزودن مواد سوپر جاذب مصنوعی و مواد جاذب رطوبت طبیعی بر خاک‌های سبک، بارز است، خاطرنشان کرد: کاربرد پلیمرهای سوپر جاذب در خاک‌های نامتعارف (سدیمی و شور) توصیه نمی‌شود.

استاد تمام علوم و مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان تصریح کرد: سوپر جاذب مصنوعی نباید در معرض نور خورشید قرار گیرند و میزان کاربرد آنها نیز باید حساب شده و بر اساس مطالعات باشد.