همه ارکان جامعه به کمک آموزش و پرورش بیایند
به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه تلویزیونی صف اول با حضور حجت‌الاسلام محمدحسین پورثانی معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش به بررسی برنامه‌های پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش در سال تحصیلی جدید پرداخت.
مشروح این برنامه را در ادامه می‌خوانید:
سوال: ما چه تعداد معاون پرورشی و مربی پرورشی داریم در سطح کشور؟
پورثانی: در حوزه پرورشی نیروهایی که داریم، نیروهای رسمی هستند و نیروهای غیررسمی.
نیروهای رسمی ما شامل مربیان پرورشی و مشاورین مدارس می‌شوند که تقریباً چیزی بالغ بر ۳۵ هزار ما مربی پرورشی داریم و چیزی بالغ بر ۱۵ هزار کمی کمتر از ۱۵ هزار مشاور مدرسه، غیر از آن امسال هم برای اولین بار فکر می‌کنم بعد از دوازده سیزده سال استخدام مربی پرورشی داشتیم و استخدام مشاور مدرسه.
سوال: چه تعداد؟
حوزه پرورشی و مشاوره غیر از این عزیزانی که عرض کردم کمک خواهند کرد به ما و عزیزان ما سرباز روحانیون مبلغین امین و مربیان جهادی همه عزیزانی هستند که به این آمار اضافه می‌شود.
تمام تلاشمان این هست که امسال در هر مدرسه حداقل یک عنصر تربیتی و پرورشی قرار بگیرد، اما تا آن چیزی که مد نظر است مقداری فاصله داریم دوستان در سازمان امور استخدامی به ما قول دادند طی سه چهار سال این کمبود حوزه پرورشی را مرتفع کنند.
حضرت آقا در دیدار معلمان به کمبود نیروهای پرورشی در مدارس اشاره کردند و پیرو آن، این استخدام‌های نیروهای پرورشی دارد انجام می‌شود تا سه چهار سال ما می‌تونیم با عزیزانی که جذب می شوند در حوزه پرورشی مدارس را تامین کنیم.
سوال: بر اساس آماری که جنابعالی دادید حدوداً ۶۵ هزار نفر را شما دارید که به صورت رسمی در حوزه پرورشی مدارس به شما کمک می‌دهد آن چیزی که در برنامه هفتم آمده باید نسبت دانش‌آموز به مربی‌ها ۱۵۰ باشد چقدر فاصله داریم؟
پورثانی: نگاه کنید ما آن چیزی که مبنای عمل مان است آیین‌نامه معاونت پرورشی هست همین چیزی که ملاحظه فرمودید در مجلس شورای اسلامی احیای معاونت پرورشی کلید خورد بعد از آن در دولت آیین‌نامه‌ای برای احیای معاونت پرورشی تصویب شد در آن تصویب‌نامه با قانون مجلس این بود هر مدرسه یک نیروی پرورشی داشته باشد حداقل.
سوال: آن چیزی کسی که شما امسال دارید تلاش می‌کنید که اتفاق بیفتد؟
پورثانی: اگر به آن برسیم چیزی بالغ بر ۱۲۰ هزار نفر ما فقط باید نیروی پرورشی داشته باشیم یک سندی به نام سند جامع مشاوره در سال ۱۴۰۰ در زمانی که خود آقای کاظمی سرپرست وزارت آموزش و پرورش بودند به تصویب رسید که طبق آن هم ۴۹ هزار مشاور باید داشته باشیم. بله، داریم تلاش می‌کنیم این کمبود را با آن سیاست‌هایی که عرض کردم مرتفع کنیم و طی یک افق سه چهار ساله این کمبود به حداقل ممکن برسد.
سوال: خوب فعالیت‌های پرورشی در مدارس قدری کم‌رنگ است. علت کم‌رنگ بودن فعالیت‌های پرورشی در مدارس مان نبود این مربیانی است که جنابعالی دارید اشاره می‌کنید معاونین پرورشی است که الان با آن مواجه هستیم.
چون با توجه به آماری که جنابعالی دادید ما بیش از نیمی از تعداد نفرات مورد نیازمان در حوزه را در آموزش پرورش کمبود داریم الان دلیلش چی است و برنامه‌هایتان برای سال جدید چه است ضمن اینکه اشاره بفرمایید این برنامه‌ها الان که ما داریم می‌گوییم که کم‌رنگ است به دلیلی که فعالیت درستی انجام نداده ویا فعالیت‌هایی که دارد انجام می‌شود آن جذابیت لازم را برای بچه‌ها در آن سنی که هستند ندارد؟
پورثانی: من دو سه تا نکته را عرض کنم نکته اول اینکه با تدابیری که در وزارت آموزش و پرورش دارد اندیشیده می‌شود تمام تلاشمان این هست کمبود نیروی انسانی مان در سال تحصیلی در حوزه پرورشی و کیفیت بخشی به حداقل برسد. نکته دوم اشاره می‌کنند به بیانات رهبری در دوازده اردیبهشت سال گذشته ایشان فرمودند یک اقدامات پرورشی دارد صورت می‌گیرد، اما این اقدامات پرورشی در سطح مدارس خودش را نشون نمی‌دهد بعد باز ایشان فرمودند که که اقدامات پرورشی برای اینکه برود در دل مدارس باید جذاب شود.
اعتقادمان این است که باید برنامه‌های مان متناسب با سن دانش‌آموز باشد من یادم می‌آید تا دو سال پیش در این معاونت پرورشی که خلاصه ما تحویل گرفتیم اداره کل فرهنگی هنری اش را ما هنوز مسابقه وبلاگ‌نویسی داشتیم یعنی این بالاخره وبلاگ‌نویسی و این چیزها منقرض شده یا کم‌رنگ شده ما هنوز داشتیم به آن سمت می‌رفتیم یا اتفاقات دیگه‌ای که شاید برای نسل ما و نسل شما جذاب بوده ولی امروز برای دانش آموز ما جذاب نیست امروز دانش‌آموز ما، دانش‌آموز فضای مجازی است دانش آموز متاورس است دانش آموزانی است که احتیاج دارد در یک فضای متفاوت بااو گفتگو شود.
خیلی از برنامه‌های ما هنوز متناسب سازی نشده با سن دانش آموز متناسب سازی نشده با فضای دانش آموزی یعنی جذاب نیست اگر مثلاً به بچه من و شما بگویند بیا مثلاً در فلان برنامه پرورشی شرکت کن شاید اصلاً برایش جذاب نباشد پس اولین نکته‌ای که من احساس می‌کنم باید دنبالش باشیم جذاب سازی متناسب سازی با اقتضائات دانش‌آموز است.
سوال: خوب برای این کار چه کردید؟
پورثانی: کارهای خوبی شده یعنی نسبت به این جریان اتفاقات بسیار خوبی افتاده تقریباً پانزده برنامه برای نزدیک کردن برنامه هایمان به اقتضائات دانش‌آموز نوشتیم یکی از برنامه‌هایی که بسیار دنبالش هستیم این است که یک باشگاه دانش آموزی تمام عیار را بیندازیم امروز فضای بازی وار سازی شدن فعالیت‌ها برای دانش‌آموز بسیار مهم است ما واقعاً نسبت به این موضوع برای دانش آموزان عقب هستیم یعنی جذاب سازی، متناسب سازی با اقتضائات دانش‌آموز.
سوال: چه قدر پیش رفته این باشگاه تمام عیار دانش‌آموزی؟
پورثانی: داریم می‌رویم جلو الان تقریباً قلم اولیه‌اش را زدیم امید داریم تا آخر امسال نسخه اولیه‌اش بیایید بیرون حالا این یکی از اقدامات است عرض کردم پانزده اقدام برای این برنامه برای این متناسب سازی با اقتضائات دانش‌آموز رفتیم جلو.
نکته دوم که ما احساس می‌کنیم در محتوایمان عقب هستیم پیوند مسائل آموزش و پرورشی است. آقای کاظمی بارها این را فرمودند خوب ایشان سابق بر این معاون پرورشی بودند سال‌ها ما اعتقادمان این است.
اگر قرار است اتفاقی در فضای تربیتی و فضای پرورشی بیفتد باید بین آموزش و پرورش پیوند بخورید. مثال می‌زنم برای شما، ما یک مسابقه کتاب خوانی داریم اسمش را هم گذاشتیم کتاب نوش آقا فرمودند کتاب نوشیدنی روح است کاملاً هم فرایند محور، ماموریت محور یک چیز بسیار جذاب و نو است ما مثلاً می‌گوییم دانش‌آموز باید کتاب فیزیک بخواند این کتاب فیزیک می‌گوییم یک پیوند کتاب غیر درسی باید داشته باشد می‌گوییم کتاب علوم باید بخواند یک پیوند کتاب غیر درسی باشد که سرانه مطالعه غیر درسی دانش‌آموز برود بالا نیازی هم نیست نمره مثلاً دانش آموز اگر بیست است این نمره، نمره اصلی باشد می‌تواند نمره فضلی باشد.
امروز مثلاً ما می‌گوییم که فلان داستان در کتاب ادبیات دانش‌آموز پایه دوم و سوم و چهارم ما هست داستان شاهنامه ماست بسیار داستان زیبایی است خوب چرا می‌رویم دنبال یک تئاتر خیلی عجیب و غریب می‌گردیم شروع کردیم سناریو نوشتن برای کتاب‌های درسی بچه‌ها، سرود درست کردن برای کتاب‌های درسی بچه‌ها که این رمزینه‌ها به کتاب پیوست می‌شود و بچه‌ها آنها را می‌خوانند و اجرا می‌کنند یعنی چی؟
می‌خواهم بگویم نگاه کنید در بحث پیوند بین آموزش و پرورش پیوند بین فعالیت‌های پرورشی و برنامه درسی حوزه پرورشی از یک حوزه کنار دستی به حوزه اصلی تبدیل می‌شود ما می‌گوییم آقا بچه‌ها مثلاً بیست و چهار ساعت، سی ساعت سی و پنج ساعت می‌آیند سر کلاس درس همه محتوای درسی را دریافت می‌کنند، اما این فعالیت پرورشی پیوند نمی‌خورد با برنامه درسی یک مثال دیگر برای شما بزنم اردو را من برای شما مثال می‌زنم که یک نرم افزار تربیتی بسیار قوی است که خیلی از ماها خیلی از اتفاقاتی که برایمان افتاده در اردو افتاد امروز اگر یک مدیری در مدرسه ما برود اردو و یک اتفاقی برایش بیفتد خوب خانواده‌ها مطالبه گر می‌شوند حالا مدرسه‌ای اردو نبرد چه قدر خانواده ما مطالبه‌گر است که اردو باید بچه‌ها را ببریم حالا این نرم افزار اردو چه پیوندی خورده با برنامه درسی یعنی بچه من می‌خواهد علوم را یاد بگیرد، می‌خواهد قرآن را یاد بگیرد، می‌خواهد دینی یاد بگیرد چه قدر این اردو را پیوند.
یک بسته برنامه‌ای برای پیوند بین برنامه درسی و فعالیت‌های پرورشی نوشتیم که بگوییم اینها باهم باید تلفیق شود تا یک اتفاقی بیفتد نکته بعدی که ما باید انجام بدهیم کمی گرایی افراطی که ما داریم یعنی نگاه کنید مسئله تربیتی مثل مسئله ساخت‌وساز نیست این را آقای پزشکیان روز معارفه آقای وزیر حرف خیلی خوبی زد ایشان فرمودند که من زمانی که دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودم هفتصد تا خانه بهداشت ساختم همه گفتند آقا چه قدر کار بزرگی کردی و فلان … گفت ولی وقتی رفتم سراغ تربیت نیروی انسانی، چون به چشم نمی‌آمد هیچکس نیامد به من بگوید که آقا این کار بزرگی که در حوزه نیروی انسانی کردید از ما بیاید مثلاً تشکر کنیم.
حوزه تربیت هم همین هست حوزه تربیتی حوزه‌ای است که با عدد نمی‌شود جمعش کرد لذا نباید در حوزه تربیت دنبال کمی گرایی افراطی باشیم عددهای آنچنانی، عددسازی نه، ما دنبال کیفیت باید باشیم.
سوال: الان در حوزه تربیتی کیفیت‌مان چطور هست؟
پورثانی: عرض می‌کنم آن حد متوسطی که باید داشته باشیم احساس می‌کنم دارد، ولی آن چیزی که مطلوب است، نیست.
سوال: فاصله داریم؟
پورثانی: فاصله داریم دلایلش هم همین‌هایی که دارم عرض می‌کنم. یعنی اینها خیلی مؤثر است یعنی ما یک چیز دیگه‌ای که برایمان بسیار مهم است نتیجه‌گرایی افراطی است نگاه کنید یک زمانی در دهه فجر من خیلی مثال‌های عامیانه بزنم زمان دانش‌آموزی خود ما دوازده تا گروه سرود ما مدرسه داشتیم دوازده تا کلاس دوازده تا گروه دوازده تا کلاس دوازده تا گروه تئاتر اینها کاملاً یک فرآیند تربیتی بودند اصلاً برای آن مربی پرورشی و مدیر مدرسه نتیجه مهم نبود می‌گفت همین سرود ولو به اینکه خارج بخوانند ولو به اینکه قواعد را رعایت نکنند همین‌که بچه می‌آید در یک فرآیند تربیتی قرار می‌گیرد.
از دید من پسندیده است یک زمانی رفتیم به این سمت گفتیم خوب حالا مربی سرود حرفه‌ای باید تربیت کنیم اینها باید یک کسی خلاصه خارج نخواند و یک کسی اینطوری نخواند قد کوتاه به بلند لباس اینطوری فلان بعد کم کم مدرسه عادی دولتی که پول مربی سرود آنچنانی نداشت، پول نداشت لباس سرود را بخرد، پول نداشت برود برای تئاتر فلان کار را بکند گفت من که نمی‌توانم این کار را بکنم.
سوال: رشته‌های پرورشی را حذف کرد؟
پورثانی: سکویی درست کردیم به نام «کارینو» یعنی کاری نو از اوایل مهرماه استارت خواهد خورد ما در تمام این سکو به فرآیند کار داریم ما می‌گوییم نتیجه هم مهم نمی‌گوییم نتیجه مهم نیست، اما نتیجه در اولویت نیست.
سوال: در مورد کارها و فعالیت‌های پرورشی است؟
پورثانی: بله درباره کارینو درباره به فعلیت رساندن استعدادهای دانش‌آموزان است.
سوالی: ولی فعالیت‌های مدارس در آن ارزیابی می‌شود درست است؟
پورثانی: عرض می‌کنم مثلاً پورسانی یک دانش‌آموز هستم یک قابلیتی در من هست مثلاً بیایم در سرود کار کنم مثلاً مجری‌گری کنم مثلاً خبرنگاری کنم مثلاً رشته‌های مختلف و وارد یک فرآیند آموزشی می‌شوند توجه فرمودید ما اعتقادمان این است جاده پیچیده و ما هنوز نپیچیدیم این استعداد را دانش‌آموز اونجا شناسایی می‌شود آموزش همان‌جا بهش داده می‌شود نتیجه هم بعد از مدتی پیش گرفته می‌شود یعنی می‌گوییم آن آخر را نمی‌خواهیم ما امروز در مسابقه می‌گوییم هر کسی قرآنش مثلاً درجه یک بود هر کسی سرود هماهنگ خواند، هر کسی تئاتر اینطوری خواند بیاید نفر اولش را می‌بریم.
مثلاً همین هفته آینده مسابقات بزرگترین جشنواره فرهنگ و هنر کشور که در بین دانش‌آموزان هست در اصفهان اختتامیه‌اش برگزار می‌شود ولی الان ما می‌گوییم نه خود فرآیند برای ما موضوعیت دارد یعنی چی یعنی اینکه ما در آموزش و پرورش متولی تربیت بچه‌ها هستیم یعنی اینکه ما در آموزش پرورش، آقا در روز معلم امسال فرموند گفتند این استعدادهایی بچه‌ها را شناسایی کنید اینها را به فعلیت برسانید لذا یک چیزی که خیلی در ذوق می‌زند در فعالیت‌های پرورشی و ما داریم آن را اصلاح می‌کنیم نتیجه‌گرایی افراطی است ما می‌گوییم نه فرآیند پرورشی برای ما مهم است آن مربی پرورشی که در مدرسه ما بود هم مربی سرود بود هم مربی تئاتر بود هم با ما روزنامه‌دیواری کار می‌کرد هم سر کلاس ما شرکت می‌کرد و ما باید به این برگردیم که آن فرآیند تربیتی و آن حرکات تربیتی و آن اقدامات تربیتی را به صورت فرایند محور در مدرسه احیا کنیم.
سوال: برنامه هفتم هم تکلیف دارد ۶ میلیون دانش‌آموز به یکی از مهارت‌های ورزشی یا فرهنگی یک مهارت شغلی را آموزش ببینند اولین گام چه خواهد بود؟
پورثانی: تابستان بسیار داغی امسال داشتیم تقریباً ۳۰ هزار کانون در واقع ۳۰ هزار پایگاه اوقات فراغت امسال در سراسر کشور میزبان دانش‌آموزان بودند که بخشی از آن را دیدید ما در کشور هزار و ۱۸۲ کانون فرهنگی تربیتی داریم در کنار ۱۲۰ هزار تقریباً مدرسه در ۷۲۸ منطقه ما تقریباً هزار و ۱۸۲ کانون هست که در کانون فرهنگی تربیتی ما، ما مشغول به فعلیت رساندن استعدادهای دانش‌آموزان و پرورش آنها هستیم.
سوال: در این کانون‌ها اشاره فرمودید ۳۰ هزار نفر؟
پورثانی: نه، نه سی هزار پایگاه اوقات فراغت که مدرسه هم شاملش می‌شد باشگاهم شمارش می‌شد عرض می‌کنم که در این هزار و ۱۸۲ کانون ما اگر می‌گوییم در مدرسه متکفل تربیت عمومی نیمه تخصصی هستیم در کانون‌ها متکفل تربیت تخصصی هستیم یک آیین نامه‌ای را در دولت به تصویب رساندیم الان در کمیسیون فرهنگی دولت است به نام آیین‌نامه اوقات فراغت دانش‌آموزان ما می‌گوییم اوقات فراغت فقط تابستان نیست اوقات فراغت در تمام ساعات دانش آموز است از وقتی دانش‌آموز دوازده و ربع می‌آید خانه تا هفت صبح این هم اوقات فراغت است باید برای آن هم فکری کنیم.
لذا کانون ما به عنوان یک مرکز جدی باشگاه‌های ورزشی ما، استخر ما، نمی‌دانم باشگاه فوتسال ما که معاونت تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش نسبت به این هم اتفاقات خوبی رقم زده و تقریباً ۸۴۰ دارالقرآن ما یعنی ما چیزی بالغ بر ۲ هزار کانون و دارالقرآن داریم که دارند روی تربیت تخصصی دانش‌آموزان کار می‌کنند چه اتفاقاتی می‌افتد در دارالقرآن ما تقریباً روی هشت الی ۱۶ مهارت جدی قرآنی بچه‌ها کار می‌کنیم.
قرآنی بچه‌ها کار می‌کنیم، از حفظ، از ترتیل، از اتفاقات دیگری که در دارالقرآن می‌افتد، در کانون ما ۲۲ انجمن وجود دارد که روی تقویت مهارت‌های دانش آموزان کار می‌کنیم.
این دو، سه در جشنواره فرهنگی – هنری که داریم به نام امید فردا که تقریباً هر سال بین ۲ تا ۳ میلیون نفر اثر ارسال می‌کنند، دانش آموزان می‌آیند در این جشنواره شرکت می‌کنند و بزرگترین رویداد فرهنگی کشور است و بزرگترین رویداد کشور مسابقات قرآنی دانش آموز که امسال ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار در مسابقات قرآنی سراسر کشور شرکت کردند و این دو عدد تقریباً ۵- ۶ میلیون دانش آموزان، ممکن است بعضی از دانش آموزان تکراری باشند که می‌گوییم دانش آموز اثر، این دانش آموز که می‌رسد به سطح کشوری و استانی برنامه ریزی می‌کنیم برای استمرار ارتباط با این دانش آموز که استمرار ارتباط داشته باشد.
قانونی تصویب شد در شورای عالی فرهنگی نخبگان فرهنگی – هنری، علمی و ورزشی بدون کنکور وارد دانشگاه فرهنگیان شوند که امسال اولین گروه وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شوند و بسیار موثر است در اینکه دانش آموز خودش را در معرض قرار داده و استعدادی را که دارد به فعلیت برساند، دو سکو هم تعبیه می‌کنیم، سکوی اول کارینو است که این هم بر مبنای توسعه مهارت‌های دانش آموزان است و فرآیند محور است.
سکوی دوم باشگاه دانش آموزی است که آن باشگاه دانش آموزی حتماً به این جریان تقویت مهارتی ختم خواهد شد، مجموع اقداماتی که در حوزه فرهنگی – هنری – قرآنی می‌کنیم، حوزه ورزشی معاونت تربیت بدنی است و فعالیت‌های بسیار خوبی را انجام می‌دهند، در دو – سه حوزه متمرکز کار می‌کنیم، یکی حوزه قرآنی است و یکی هم حوزه فرهنگی و هنری است که در این دو سه حوزه به صورت خیلی ویژه تلاش می‌کنیم استعدادهای دانش آموزان شناسایی می‌شود و به فعلیت برسانیم و در این وسط یک حلقه‌های میانی را تشکیل می‌دهیم، حلقه میانی معلمان هنر، حلقه میانی معلمانی ادبیات.
سوال: اینها چه کمکی می‌کنند؟
پورثانی: کمک می‌کنند به شناسایی استعدادها و یه اصطلاح سطح داریم و دانش آموز خودش را معرفی می‌کند و دانش آموز خودش می‌آید در مدرسه و با معلمی که با دانش آموز ارتباط مستمر دارد، معلم دانش آموز را به ما معرفی کند، یعنی اتصال آموزش و پرورش که یکی از نکات بسیار کلیدی است، باید به آن عزیز معلمی که در کلاس و دانش آموز سر کلاس هنر سروکار دارد، اگر دانش آموزی داشت.
موقعی که مدیر مدرسه بودم، موقعی که می‌خواستم ثبت نام کنم، مدیر مدرسه قبلی گفت، این دانش آموز ثبت نام نکن، چون درس نخوان و بی انضباط است ولی مدرسه دولتی بود مجبور شدم ثبت نام کنم، معلم هنر خوش ذوق بود و میبرد دانش آموزها را در حیاط مدرسه نقاشی کنند، معلم گفت این دانش آموز ببین این نقاشی را ببین، مثل این نقاشی تا حالا ندیدم، چرا این اتفاق می‌افتد، چون این دانش آموز این اعتماد به نفس نداشته است که خودش بیاید و شاید پیام به او نرسیده است.
در این قسمت دوم که شروع می‌کنیم، می‌گوییم معلم هنری که هنر دانش آموز می‌داند و معلم قرآنی که استعداد قرآنی دانش آموز می‌داند، معلم ادبیات که استعداد شعری دانش آموز را می‌داند، دانش آموزی امید در مسابقات فرهنگی هنری مدرسه نفر اول شعر کشور شد، خانمی به اسم حسینی اگر اشتباه نکنم از هرمزگان، به او گفتم که چه شد که فهمیدید که شاعر هستی و قریحه شعری دارید؟ گفت من پنجم ابتدایی است و مادرم گفت محرم آمد، من فی البداهه شروع کردم به شعر گفتن و مادرم پشت جعبه سوزن خیاطی شعر من را نوشت و امروز این دخترخانم نفر اول شعر کشور شد.
سوال: چقدر نقش خانواده‌ها مهم است برای آن چیزی که در دانش آموزشان وجود دارد و هم معلمین که اشاره می‌کنید.
این مهارت آموزی حوزه فرهنگی و هنری و قرآنی را به شدت دنبال آن هستیم که در دانش آموز تقویت کنیم.
سوال: در برنامه هفتم شما در چند سوال قبلی بنده به این موضوع اشاره کردید که موضوع اردو رفتن حداقل یک بار دانش آموز مطرح شده است و در سال‌های اخیر خیلی جدی این موضوع پیگیری نشده است و خانواده‌ها خیلی راضی و راغب نبودند و یا خیلی مدارس خیلی خوب برگزار نکردند و با کیفیت پایین برگزار کردند که در ذهن خانواده‌ها اثر منفی گذاشته است، برای سال جدید و اینکه این بند از برنامه هفتم پیشرفت کشور بتواند نمود خوبی داشته باشد در سطح مدارس کشورمان، چه برنامه‌ای را دارید؟
پورثانی: من تقریباً ۳۰۰ شبانه روز با دانش آموزان اردو رفتم و اعتمادم این است که هیچ نرم افزار تربیتی مثل اردو اثرگذار در دانش آموز نیست.
شاید همه این اولیای دانش آموز را جمع کنیم بگویند یک خاطره از مدرسه بگو، من اعتقادم این است که بالای هشتاد درصد اولیا می‌گویند خاطره اردو را تعریف می‌کنند، چون در ذهن می‌ماند و برای دانش آموز شیرین است و به قول شهید باهنر شروع می‌شود اردو که دانش آموز دوست دارد و ما می‌توانیم به جایی ختم کنیم که باید ختم شود و دانش آموز رشد کند.
در حوزه اردو ما کم کاری کردیم، یعنی سه سال بحث کرونا بود اردو تقریباً تعطیل شده بود و الان تلاش می‌کنیم، اردو چند تا پایه دارد، پایه اول فضای اردوست، ما در کشور ۳۴۶ اردوگاه داریم، یادی کنیم از شهید جمهور من شام شهادت حضرت صادق خدمت ایشان رسیدم بی واسطه و بحث اردوگاه‌ها کردم، ایشان فی الفور روی نامه من دستور دادند در دستور کار قرارگرفت بحث توسعه اردوگاه‌های کشور.
ما چهار اردوگاه کشوری داریم در سطح ایران و ۶۴ اردوگاه استانی.
سوال: از لحاظ جغرافیایی کامل است؟
پورثانی: بهترین اردوگاه شهید باهنر تهران و میرزا کوچک خان رامسر و شهید کشوری اصفهان، یک بررسی کردیم و چند پایه دارد اردو که یکی فضاست، اردوگاه‌های ما برای نیاز روز دانش آموز فراهم نیست، یعنی چی، یعنی یک زمینی است دانش آموز باید بیاید اون جا و هیچی ندارد تقریباً نمی‌گویم همه، تقریباً، آمدیم برای تقویت اردوهای روزانه دانش آموز برنامه ریزی کردیم، بازی‌های ادونچر، هیجانی فارسی می‌شود، بازی‌های هیجانی و یک سری بازی‌هایی که دانش آموز وقتی می‌آید در اردوگاه خوش بگذرد.
سوال: بچه‌ها مورد علاقه شان باشد.
پورثانی: فوتبال ساحلی، فوتبال چمن مصنوعی، صخره نوردی و فوتبال. همه بازی‌ها را توضیح می‌دهم، فوتبال حبابی و فضای اردوگاه یک فضای متناسب برای اقتضائات دانش آموز باشد، بعد در کنارش تقریباً ما امروز ۲۰ اردوگاه همان از لحاظ فضای خوابگاهی و فضای اسکانی هم رشد دادیم، این سر جای خودش که می‌شود فضای اردوگاه، درکنار فضای اردوگاهی چیزهای دیگری هم داریم، کانون و دارالقرآن داریم، مسجد و خود مدرسه داریم، نکته دوم محتوای اردو است، شاید از فضا مهمتر باشد.
سناریوی اردو، یعنی ما دانش آموز ببریم در اردوگاه، صبح ببریم و شب بگوییم یاعلی برگرد برویم، هیچ برنامه‌ای برای اردوی دانش آموز نداشته باشیم.
مثال‌های عینی می‌زنم، بعضی از اردوها پول رایج اردویی داریم، میرا و فانی از باب اینکه فانی شدنی است و پول چیز مهمی نیست، بچه‌ها در اردو میرا و فانی می‌گیرند و فعالیت می‌کنند و همان قدر که میرا و فانی می‌گیرند به آنها اغذیه داده می‌شود و در اردو انتخابات برگزار کرده و نماینده مجلس انتخاب می‌کنند و قانون گذاری می‌کنند.
سوال: یاد می‌گیرند در مشارکت‌های سیاسی شرکت کنند.
پورثانی: بله دانش آموزان با انتخابات پیروز می‌شوند و مسئولیت می‌گیرند و نسبت به آسیب‌های اجتماعی آشنا شده و چیزهای دیگری و سناریوی اردو این نباشد یک وقتی از صبح تا بعدازظهر تمام شد، نه، پیوند بعضی از سناریوها با برنامه‌های درسی، اردو برای حل این مسئله علوم تجربی است، اردو برای حل این مسئله ریاضی است، بعضی از اردوها کار در مزرعه است، بچه‌ها در اردو شروع می‌کنند به کاشت گیاه، مزرعه کار می‌کنند دانش آموز ما و این دومین پایه و مهمترین پایه در بحث اردو، بحث سناریوی اردویی است و ماه گذشته اردوی ملی دانش آموز در اردوگاه شهید باهنر داشتیم و بچه‌ها در چادر می‌خوابیدند، بعضی می‌گویند در تخت خوشخواب و زیر کولر بچه‌ها بخوابند، دراین وضعیت، وقتی بچه‌ها از اردو می‌رفتند من فیلم دارم، همه گریه می‌کردند، چون سناریو داشت اردو، بچه‌ها خودشان غذا و چای درست می‌کردند و خودشان چادر تمیز می‌کردند.
سوال: این سناریو برای خانواده‌ها تشریح می‌شود که فرزندشان ترغیب کنند در این اردو شرکت کنند؟
پورثانی: ما ۲۴ سناریو اردو تعریف کردیم که در اختیار استان‌ها قرار می‌دهیم و این نکته دوم، نکته سوم مربی اردو، مربیگری اردو یک کار تخصصی است، یعنی همان طوری که شما الان می‌خواهید بچه‌های تان بردارید یک جایی مسافرت، باید هنر مسافرت و هنر تفریح برای بچه‌ها داشته باشید.
آن کسی هم که می‌خواهد مربیگری اردو کند باید، دراین قضیه هم امروز ما یک لایه میانی مربی ارشد اردویی تربیت کردیم، که تقریباً دو – سه دوره برگزار شد و اینها قرار است در سراسر کشور کار تربیت مربی و در واقع اینها می‌شوند شتاب دهنده اردویی کشور.
من معلم مثلاً ادبیات، من مربی پرورشی، من مدیر مدرسه خیلی خوب است مربی دانش آموز باشم در اردوگاه و این احسن و کار بهتر است و با توجه به کمبودهای شدیدی که داریم اگر بتوانیم این کار شتاب دهنده اردو با این نیروی زبده انجام دهیم، کار تسریع پیدا می‌کند واین سومین کار.
نکته چهارم کار ساختاری است، این سه نکته رکن کلی است و کار ساختاری این است که اردو وارد مکانیزم مدرسه شود، در باشگاهی که عرض کردم، غیر از باشگاه دانش آموزی باشگاه معلمان راه می‌اندازیم، اگر مدیر مدرسه اگر اردو بردم، برای من امتیاز دارد، اگر اردو برد، از او حمایت می‌کنیم، اگر وارد فعالیت‌های فرهنگی هنری شدیم یک فضل است برای او، کار نداریم برنامه هفتم مکلف کرده است که یک یا دو روز مدرسه اردو ببرد، اردو از آن جنس چیزهایی است که مربی، معلم و مدیر خودش ذوق کند ببرد.
همه چیز اجباری نمی‌شود، اگر نشد، باید مدیر و معلم را ترغیب کنیم برای رفتن به اردو، این انگیزه درمربیان و معلمان ما هست و باید کمک کنیم که این کار انجام شود و برای سال آینده در کنار برنامه ریزی برای یک میلیون نفر روز اردوی راهیان نور، در کنار برنامه ریزی برای اردوی راهیان پیشرفت، در کنار برنامه ریزی برای اردوهای مختلف، یک بحث اردوهای درون مدرسه‌ای و اردوهای درون محله‌ای که انتظار داریم به آن هدف برنامه هفتم در سال آینده برسیم.
سوال: یکی از موضوعاتی که اشاره کردید و در آمار نیروهایی که با شما همکاری می‌کنند وجود داشت، نیروهای مشاوری هستند که در آن جمع آماری که جنابعالی به آن اشاره کردید که تقریباً ۶۵ هزار به صورت رسمی با شما فعالیت می‌کنند و تعدادی به صورت غیر رسمی همکاری دارند با آموزش و پرورش نیروهای مشاوران هستند.
پایه نهمی‌های ما مواجه هستند با یک موضوع بسیار مهم به اسم انتخاب رشته شان، هدایت تحصیلی و باید این مشاوران در مدارس آنها را راهنمایی کنند که بتوانند یک انتخاب درستی داشته باشند که در آینده شغل مناسبی داشته باشند، نروند یک رشته بخوانند بعد یک شغل دیگری داشته باشند، یک صندلی از یک دانشگاهی گرفته می‌شود و فرد می‌نشیند و یک رشته بسیارخوبی را تحصیل می‌کند و یک کار دیگری انجام می‌دهد که اصلاً در جایگاه تحصیلی که بوده است، نیست و این نقش مشاوران، دراین حوزه چه فرآیندهای انتخاب تحصیلی دانش آموز اتفاق بیافتد؟
پورثانی: ریشه خیلی از آسیب‌های اجتماعی دانش آموز انتخاب غلط رشته تحصیلی است، مثلاً در رشته تجربی، ۴۰۰ هزار – ۵۰۰ هزار نفر تا پایه ۱۲ کنکور می‌دهند، ۱۰- ۲۰-۳۰ هزار قبول می‌شوند در رشته تحصیلی و ۴۷۰ هزار نفر می‌مانند و دچار مشکلات زیادی می‌شوند.
من خودم مشاور مدرسه بودم پایه نهم، هم مدیر مدرسه پایه نهم بودم و هم مشاور مدرسه، خانواده‌ها در مواجه با مشاور و مدیر مدرسه متاسفانه بعضی‌ها یک گاردی می‌گیرند و می‌گویند بچه ما حتماً فلان رشته برود، شاید خود دانش آموز علاقه نداشته باشد، ما چه کردیم، ما اصطلاحاً دو تا فرم داریم فرم شماره ۶ و فرم شماره ۷ و امسال یک تغییراتی کرده است و فرم شماره ۶ تلفیق شده است ما در فرم شماره ۷ سابق مبنا مسائل درسی است.
گفتیم نظر مشاوره، نظر دانش آموز، نظر معلم مدرسه، نظر خانواده، اینها همه یک امتیازی دارد، به اضافه آزمون رغبت و توانایی، همه اینها می‌گیریم و به دانش آموز می‌گوییم دانش آموز عزیز، خانواده محترم، با توجه به برآیند و این اتفاقاتی که برای فرزند شما افتاده است، رشته مناسب فرزند شما مثلاً انسانی است، مثلاً فنی است.
سوال: چند درصد گوش می‌کنند؟
پورثانی: برنامه به ما تذکر داده است که ۵۰ درصد به سمت فنی – حرفه‌ای پیش ببریم و چقدر خانواده با ما همراه هست، به نظر من الان هنوز به آن همراهی ۱۰۰ درصد نرسیدیم، به نظر من این آمار خودش را نشان می‌دهد و الان داریم باز پا را فراتر گذاشته و می‌گوییم هدایت تحصیلی فرآیندی نه فقط نهم، هفتم، هشتم، نهم یک کار کاملاً دانشگاهی و علمی انجام شده است که یک هدایت تحصیلی برای دانش آموز فراهم شود.
یک برنامه شبکه امید صدا و سیما انجام می‌دهد و یک جریان استفاده از هوش مصنوعی برای هدایت تحصیلی توی همین برو پی کارت وارد می‌کنیم و فکر می‌کنیم از خارج وارد می‌کنیم، منظور وارد کردن در برنامه هدایت تحصیلی است برنامه برو پی کارت در شبکه امید.
وارد هدایت تحصیلی می‌شود که کمک کنیم و این خانواده باید اغنا شود، ما تا نتوانیم خانواده را اغنا کنیم که این رشته برای دانش آموز یا خود دانش آموز اغنا شود که این رشته برای او مفیدتر است، باز هم با زور نمی‌شود، این هم از چیزهایی است که خانواده‌ها با ما همراهی کند و فرآیند امروز فرآیند بسیار خوبی است، یعنی نظر ولی دانش آموز، نظر مشاور و نظر مدرسه و آزمون رغبت و توانایی که یک آزمون و اینکه چقدر دانش آموز یا ولی دانش آموز حرف تخصصی ما را گوش می‌کنند.
امروز یک مسئله است، دو دیدگاه وجود دارد، شما بررسی کنید، دانش آموز را مجبور کنید در آن رشته برود، یک دیدگاه می‌گوید شما ارشاد کنید دانش آموز اگر دوست داشت برود، ما الان این دو تا دیدگاه مواجه هستیم و از سال ۱۳۹۴ یا ۹۵ بود آن زمان قرار بود به زور و اجبار به دانش آموزها را هدایت کنیم.
یک جریانی پیش آمد و رئیس جمهور وقت هم دستور داد که این کار از این فرآیند تغییر کند و خانواده‌ها را شما ارشاد کنید، بلاخره شما یک بدنه فرض کنید یک و نیم میلیون نفری را بخواهید هدایت کنید به یک رشته‌ای باید با اغنا صورت گیرد.
سوال: زنگ نماز اول مهر امسال وزیر آموزش و پرورش به صدا درخواهد آمد و شما به عنوان معاون پرورشی در مدارس سراسر کشور باید این را اجرایی بفرمایید چه کاری انجام دادید؟
پورثانی: نماز به عنوان چیزهای که انبیاء الهی همیشه برای آن تاکید داشتند و پیغمبر اکرم هم بر آن تاکید داشت و در قرآن کریم بارها به آن اشاره شده است، اگر کسی در زمین تمکن پیدا کرد اولین کاری که باید کند، اقامه نماز است.
جریانی به وجود آمد که در اول مهر زنگ نماز برای تمام دانش آموز به صورت اجباری، اصولاً در برنامه‌های تربیتی و پرورشی ما با اجبار مخالفیم، چون اثری نخواهد داشت ولی تمام بستر را فراهم خواهیم کرد و آن سی دقیقه نماز در برنامه درسی گنجانده خواهد شد و تمام تلاش مان این است که در همه مدارسی که دانش آموزان که به سن تکلیف رسیدند، امام جماعت در مدرسه مستقر کنیم و تمام تلاش مان فرش سجاده‌ای یا موکت یا هر چیزی که از دست ما برمی آید برای مدارس مهیا کنیم که دانش آموزان بتوانند یک فضایی داشته باشند، تمام تلاش مان این است که درهمه مدارس کشور یک نمازخانه در شان داشته باشیم و همه این کارها را انجام می‌دهیم و یک حرکت نمادین در سراسر کشور روزاول مهر انجام می‌شود و آن اقامه نماز جماعت در مدارس در مراکز استان توسط نماینده ولی فقیه در آن استان است.
سوال: در تهران چه؟
پورثانی: در تهران هم خواهیم داشت و یک ابتکار خیلی خوبی دوستان در صدا و سیما انجام دادند، نماز ظهر و عصر بچه‌ها را به صورت زنده از سیما پخش می‌کردند که کار بسیار زیبایی بود که جا دارد تشکر کنیم.
کارهای دیگر در حوزه نماز، طرح اذان بگو، که اذان زنده‌ای که دانش آموزان انجام می‌دهند، بحث جشن فرشته ها، جشن تشرف و اقدامات دیگری که در حوزه نماز انجام می‌شود و ما جشن نماز یا زنگ نماز، زنگ هم به معنای برنامه نماز است و اول مهر خواهیم داشت.
سوال: یک دقیقه‌ای تا پایان صف اول امشب فرصت داریم، شما جمع بندی بفرمایید.
پورثانی: من جمع بندی صحبت‌های من نکات حضرت آقاست، آقا در بیاناتشان امسال فرمودند معاونت پرورشی یکی از مهمترین ارکان وزارت آموزش و پرورش است و فرمودند که بعضی‌ها این معاونت را حذف کرده و اهمیت نمی‌دادند و فرمودند که مشکلات پرورشی مرتفع شود.
باز ایشان در این ماموریت‌های حوزه پرورشی گفتند اولین ماموریتی که به حوزه پرورشی متوجه می‌شود پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است که باید توسط دانش آموز انجام شود.
اگر قرار است که در ۶۰۰ هزار کلاس درس و ۱۲۰ هزار مدرسه اتفاق تربیتی ویژه‌ای بیفتد همه ارکان جامعه باید به کمک آموزش و پرورش بیایند.